• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قضایای یقینی بدیهی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



قضایای یقینی بدیهی، به‌معنای قضایای مورد تصدیق عقل، بدون نیاز به نظر و تامّل است.



قضایای یقینی (یقینیات) به قضایای یقینی بدیهی (اوّلی) و قضایای یقینی نظری (ثانوی) تقسیم می‌شوند. قضایای یقینی بدیهی آن دسته از قضایای اصلی و ضروری است که محتاج به نظر و تامل نباشند بلکه خود به خود روشن و واضح باشند. این قضایا اساس قضایای یقینی اکتسابی می‌باشند و همه قضایای یقینی به یکی از اینها بر می‌گردند. بدیهیات خود بالذات معلوم و محقَّق‌اند و قضایای دیگر به کمک آنها معلوم می‌شود، و سلسله استدلال‌های قیاسی در تحلیل به آنها منتهی می‌شود. بنابراین آنها از زمره مبادی علوم هستند. قضایای یقینی بدیهی بر اساس استقراء شش نوع است: اولیات، مشاهدات، تجربیات، متواترات، حدسیات و فطریات.
[۱] صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء، ص۳۷۵.
[۳] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۱۱.
[۵] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۳.
[۶] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۰۳.
[۷] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۶۲.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء.
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    


۱. صدر، محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء، ص۳۷۵.
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۰۴.    
۳. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۱۱۱.
۴. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۲۳.    
۵. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۳.
۶. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۲۰۳.
۷. گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۶۲.



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضایای یقینی بدیهی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۱۶.    



جعبه ابزار