قرینه صارفه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
به
قرینه خارج کننده
لفظ از معنای حقیقی به معنای مجازی «قرینه صارفه» گفته می شود.
قرینه صارفه، مقابل
قرینه معیّنه بوده و عبارت است از قرینه‌ای که کلام را از معنای حقیقی خود بر گردانده و بر معنای مجازی آن حمل می‌نماید؛ یعنی بیان گر این مطلب است که مراد جدی
متکلم ، معنای مجازی کلام وی است نه معنای حقیقی آن.
این قرینه را از آن رو صارفه می‌گویند که لفظ را از معنای حقیقی خود به معنای مجازی منصرف می‌کند،
مثل کلمه «اسد» در جمله «رایت اسدا» که بدون
قرینه استعمال شده و بر
حیوان درنده که معنای حقیقی آن است، دلالت می‌کند، ولی اگر قرینه‌ای به آن ضمیمه گردد و گفته شود: «رایت اسدا یرمی» در این صورت بر «مرد شجاع» که معنای مجازی آن است دلالت می‌کند و «یرمی» قرینه صارفه آن می‌باشد.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۳۱، برگرفته از مقاله «قرینه صارفه».
