• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فیء‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فیء در اصطلاحات فقه نظامی عبارت است از مالی که از کافران بدون جنگ و خونریزی عاید مسلمانان شده است.



فیء مصدر از مادّه فاءَ، یَفیٌ از باب فَعَلَ یَفْعِلُ، در لغت به معنای رجوع و بازگشت‌ می‌باشد و در سوره حجرات «... حَتَّی تَفی‌ءَ الی امْرِاللَّهِ...» به همین معنی است. یعنی به امر خدا بازگردد و گردن نهد. نیز به معنای غنیمت و خراج استعمال شده است.


در اصطلاح فقها مالی از کافران است که بدون کارزار و جنگ و خونریزی عاید مسلمانان شده است، مثل جزیه، و خراج و مانند آنها.


علامه حلی در تذکرة الفقها چنین گفته است: طبق آیه هفت سوره حشر «وَ ما افاءَ اللَّهُ عَلی رَسُولِهِ...؛ آنچه خدا به عنوان فیء به رسولش داد.» فیء از مختصات رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و کسی است که بعد از او از ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) می‌باشد و برای دیگران حقّی نیست. و باید با اجازه این بزرگواران مصرف شود.


۱. حجرات/سوره۴۹، آیه۹.    
۲. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۲۵۱.    
۳. طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیة، ج۲، ص۶۴.    
۴. حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقها، ج۱، ص۴۱۹.    
۵. طباطبایی، سید علی، ریاض‌المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، ج۷، ص۵۱۴.    
۶. ابن رشد الجد، محمد بن احمد، المقدمات الممهدات، ج۱، ص۳۵۵.    
۷. حجاوی، موسی بن احمد، الاقناع فی فقه الامام احمد بن حنبل، ج۲، ص۳۵.    
۸. حشر/سوره۵۹، آیه۷.    
۹. حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقها، ج۱، ص۴۱۹.    



جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۹۸.    






جعبه ابزار