• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فِطْرَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فِطْرَة (به فتح فاء و سکون طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای نهاد بشرى و سرنوشت است. این واژه پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.



فِطْرَة به معنای نهاد بشرى و سرنوشت است.
«الفِطْرة هي الصفة التي يتّصف بها كل موجودٍ في اول زمان خلقتهِ‌».


امام علی (علیه‌السلام) درباره بیزاری از خودش فرموده اند: «أما إنِّهُ سِيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعْدِي رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُومِ، مُنْدَحِقُ الْبَطْنِ ... وَ أَمَّا الْبَرَاءَةُ فَلاَ تَتَبَرَّأُوا مِنِّي، فَإِنِّي وَلِدْتُ عَلَى الْفِطْرَةِ، وَ سَبَقْتُ إِلَى الاِْيمَانِ وَ الْهِجْرَةِ.» «بعد از من مردى گشاد گلو و شكم كنده‌اى بر شما مسلّط خواهد شد... او شما را به دشنام دادن به من و برائت از من خواهد خواند، مرا دشنام بدهيد امّا از من بيزارى نكنيد كه من بر فطرت توحید متولّد شده‌ام» توجيه آن در «برء» گذشت. (شرح‌های خطبه: )
درباره انبیاء (علیهم‌السلام) میفرماید: «فَبَعَثَ فِيهمْ رُسُلَهُ، وَ وَاتَرَ إِلَيْهِمْ أَنْبِياءَهُ، لِيَسْتَأْدُوهُمْ مِيثَاقَ فِطْرَتِهِ» «يعنى رسولان را مبعوث كرد و پيامبران را پى در پى فرمود تا اداى پيمان فطرت خدا از مردم بخواهند، معلوم مى‌شود كه توحيد در فطرت انسان گذاشته شده است.» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده پنج مورد در «نهج» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۱.    
۲. النجم طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۷۹.    
۴. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۵۱۰.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۱۷، خطبه۵۶.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۰۱، خطبه۵۷.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۹۲، خطبه۵۷.    
۸. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۱۲۴.    
۹. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۱۹، خطبه۵۷.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۲۰.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۲۳.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۲، ص۶۴۶.    
۱۳. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۴۰.    
۱۴. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۴.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۴، خطبه۱.    
۱۶. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۷، خطبه۱.    
۱۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳، خطبه۱.    
۱۸. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱، خطبه۱.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۰۶.    
۲۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۱۵.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۲۱۵.    
۲۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۵۰.    
۲۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۱۱۴.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۵۱، خطبه۱۰۹.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۳۱، خطبه۷۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فطر »، ج۲، ص۸۲۱.    






جعبه ابزار