فُلاٰناً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فُلاٰناً:(لَمْ أَتَّخِذْ فُلانًا خَليلًا) «فُلاٰناً» (به ضم فاء)
کنایه از يک
نفر معيّن است.
آیه مورد بحث درباره
قیامت است كه
انسان متوجه مى‌شود كه
رفیق يا پيشوايش او را به اضلال و بدبختى كشانده است.
در اين هنگام در دنيايى از
تأسف فرومى‌رود و مى‌گويد: اى‌واى بر من، كاش
فلان شخص گمراه را دوست خود انتخاب نكرده بودم.
روشن است كه منظور از «
فلان» همان شخصى است كه او را به گمراهى كشانده، شيطان يا دوست بد يا خويشاوند گمراه.
به موردی از کاربرد «فُلاٰناً» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يا وَيْلَتَى لَيْتَني لَمْ أَتَّخِذْ فُلانًا خَليلًا) «اى واى بر من، كاش
فلان شخص گمراه را به دوستى
انتخاب نكرده بودم!.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(يا وَيْلَتى لَيْتَني لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَليلًا) اين جمله تتمه آرزوى ستم‌گر نادم است.
كلمه
فلان کنایه از نام شخصى مذكر، و كلمه
فلانة كنايه است از نام شخصى مؤنث.
راغب مى‌گويد: كلمه
فلان و فلانه كنايه است از انسان، و الفلان و الفلانة، با- الف و لام- كنايه است از حيوانات.
و معناى آيه اين است كه «يا ويلتى» يعنى واى كه هلاک شدم، «ليتنى لم اتخذ فلانا» يعنى اى كاش فلانى را- كه دوست خود گرفتم و با مشورت او كار كردم و سخنانش را شنيدم و تقليدش كردم،- دوست نمى‌گرفتم.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «فک»، ج۳، ص ۴۹۰.
