• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ندم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




نَدْم (به فتح نون و سکون دال) نَدَم‌ و نَدَامَةً از واژگان قرآن کریم به معنای پشیمانی و تاسف بر چیز فوت شده و فرصتی از دست رفته است.



ندم نَدَم‌ و نَدَامَةً به معنی پشیمانی و تاسف است بر چیز فوت شده و فرصتی از دست رفته در مفردات گفته: «النَّدَمُ‌ و النَّدَامَةُ: التّحسُّر من تغیّر رای فی امر فائت» در قاموس آمده: «النَّدَمُ‌ و النَّدَامَةُ: الاسف» آنرا حزن نیز گفته‌اند (وَ اَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَاَوُا الْعَذابَ‌) «چون عذاب را دیدند پشیمانی را پنهان داشتند.» (فَعَقَرُوها فَاَصْبَحُوا نادِمِینَ‌) «ناقه را پی کردند سپس پشیمان شدند.»


در قضیه قتل فرزند آدم برادر خویش را آمده‌ (اَعَجَزْتُ اَنْ اَکُونَ مِثْلَ هذَا الْغُرابِ فَاُوارِیَ سَوْاَةَ اَخِی فَاَصْبَحَ مِنَ‌ النَّادِمِینَ‌) (گفت: «واى بر من! آيا من ناتوان‌تر از آن هستم كه مانند اين زاغ باشم و جسد برادرم را دفن كنم؟!» و سرانجام از ترس رسوايى، و بر اثر فشار وجدان از نادمان شد.) می‌شود گفت ندامتش از عدم دفن برادر بود و می‌شود گفت بر اصل قتل بود آیا در صورت دوّم آن توبه است؟
درباره ناقه صالح آمده‌ (فَعَقَرُوها فَاَصْبَحُوا نادِمِینَ‌) (سرانجام بر آن ناقه حمله نموده آن را از پاى در آوردند، سپس از كرده خود پشيمان شدند.) گفته‌اند ندامت بعد از ظهور علامت عذاب بود و گر نه پس از عقر ناقه، صالح (علیه‌السّلام) را مسخره کرده‌اند چنانکه فرموده: (فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَ عَتَوْا عَنْ اَمْرِ رَبِّهِمْ وَ قالُوا یا صالِحُ ائْتِنا بِما تَعِدُنا اِنْ کُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِینَ‌) (سپس «ناقه» را پى كردند، و از فرمان پروردگارشان سرپيچيدند؛ و گفتند: «اى صالح! اگر تو از فرستادگان خدا هستى، آنچه را از عذاب الهى به ما وعده مى‌دهى، بياور!»)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۳۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۷۹۶.    
۳. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۲، ص۵۷۲.    
۴. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۷۴.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۷۹۶.    
۶. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، قاموس المحیط، ج۴، ص۱۸۰.    
۷. یونس/سوره۱۰، آیه۵۴.    
۸. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۵۷.    
۹. مائده/سوره۵، آیه۳۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۱۲.    
۱۱. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۵۷.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۷۳.    
۱۳. اعراف/سوره۷، آیه۷۷.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۶۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ندم»، ج۷، ص۳۸.    






جعبه ابزار