• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَنَد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَنَد (به فتح فاء و نون) از واژگان قرآن کریم به معنای كم عقلى است.



فَنَد (بر وزن فَرَس) به معنای كم عقلى و ضعف رأى است.
«فَنِدَ الرّجل‌ فَنَداً: خرف.»
تَفْنيد آن است كه كم عقلى و ضعف رأى را به كسى نسبت دهى‌.
فِنْد (به كسر فاء و سكون نون) به معنای كوه بزرگ است.


به مواردی از فَنَد که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - لا أَنْ‌ تُفَنِّدُونِ (آیه ۹۴ سوره يوسف)

(قالَ أَبُوهُمْ إِنِّي لَأَجِدُ رِيحَ يُوسُفَ لَوْ لا أَنْ‌ تُفَنِّدُونِ)
«پدرشان (یعقوب (علیه‌السّلام)) گفت: من بوى یوسف را استشمام می‌كنم، اگر در اشتباهم نشماريد و سفيهم ندانيد.»
يعنى اگر نگویيد كه سفیه شده و كم عقل گرديده است.



به موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۳.۱ - فِنْداً - حكمت ۴۴۳ (درباره مالک اشتر)

امیر المؤمنین (علیه‌السّلام) درباره مالک اشتر (رحمه‌اللّه) فرموده:
«مَالِكٌ وَ مَا مَالِكٌ (وَ اللَّهِ) لَوْ كَانَ جَبَلًا لَكَانَ‌ فِنْداً
«مالک كيست مالک؟ اگر كوه بود، كوه بزرگى بود.»



اين لفظ در قرآن مجید فقط يک‌بار آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۰۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۴۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۱۲۲.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۲۰۴.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن،ص۶۴۶.    
۶. یوسف/سوره۱۲، آیه۹۴.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۳۳۴.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۲۴۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۹۴.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۴۰۳.    
۱۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۸۸۶، حکمت۴۳۳.    
۱۲. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۳، ص۲۵۹، خطبه ۴۴۳.    
۱۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۴، حکمت۴۴۳.    
۱۴. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۷، خطبه ۴۴۳.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۶۹.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۶۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۵، ص۵۱۹.    
۱۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۱۶.    
۱۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۹۳.    
۲۰. یوسف/سوره۱۲، آیه۹۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فَنَد»، ج۵، ص۲۰۴-۲۰۵.    






جعبه ابزار