• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَلَک (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَلَک (به فتح فاء و لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای مدار كواكب است.
این واژه فقط سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.



فَلَک مدار كواكب است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱

امیرالمومنین (علیه‌السلام) در خطبه ای میفرماید: «وَ أَجْرَی فِیهَا سِرَاجاً مُسْتَطِیراً وَ قَمَراً مُنِیراً فِی فَلَکٍ دَائِرٍ وَ سَقْفٍ سَائِرٍ وَ رَقِیمٍ مَائِرٍ.» «در آسمان چراغى پر نور (خورشيد) و ماهى تابان به حركت آورد در مدارى متحرک و در آسمانى و سقفى جارى و آسمانى پر ستاره.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۲۲۳

امام علی (علیه‌السلام) در وصف خودشان فرموده اند: «اللَّهِ لَوْ أُعْطِیتُ الْأَقَالِیمَ السَّبْعَهَ بِمَا تَحْتَ أَفْلاَکِهَا عَلَی أَنْ أَعْصِیَ اللَّهَ فِی نَمْلَهٍ أَسْلُبُهَا جُلْبَ شَعِیرَهٍ مَا فَعَلْتُهُ» «به خدا سوگند! اگر اقلیمهای هفت‌گانه با آنچه در زير آسمان‌هاست به من دهند كه خداوند را با گرفتن پوست جوى از دهان مورچه‌اى نافرمانى كنم، هرگز نخواهم كرد» (شرح‌های خطبه: )


از این ماده سه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۹.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۴۵.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۲۸۵.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۳۰، خطبه۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۱، ص۱۲، خطبه۱.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱، خطبه۴۱.    
۷. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷، خطبه۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۰.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۲۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱، ص۱۴۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۸۱.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۲۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۵۵۵، خطبه۲۲۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة، ج۲، ص۴۵، خطبه۲۱۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۷، خطبه۲۲۰.    
۱۶. شرح مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۳، خطبه۲۲۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۱۵۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۳، ص۷۴.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۹۶.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۱۸۸، خطبه۹۰.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص، نامه۲۸.    



بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله « فلک »، ج۲، ص۸۲۹.    






جعبه ابزار