فَرْد (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فَرْد (به فتح فاء و سکون راء) از
واژگان قرآن کریم به معنای تنها است.
فُرادَى (به ضم فاء و فتح دال)
جمع غیر قیاسی آن است.
مشتقات
فَرْد که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
فَرْداً (به فتح فاء و سکون راء) به معنای تنها؛
فُرادى (به ضم فاء) به معنای تنها است.
فَرْد به معنای تنها است.
راغب گفته: فرد آن است كه ديگرى با آن مخلوط نيست؛ آن از «
وَتْر» اعمّ و از «واحد» اخصّ است.
به مواردی از
فَرْد که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(رَبِّ لا تَذَرْنِي فَرْداً وَ أَنْتَ خَيْرُ الْوارِثِينَ) «خدايا مرا تنها نگذار تو بهترينِ وارثانى.»
(وَ كُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَرْداً) (و همگى روز
رستاخیز، تک و تنها نزد او حاضر مى‌شوند.)
(وَ لَقَدْ جِئْتُمُونا فُرادى كَما خَلَقْناكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ) (همه شما تنها و با دست خالى به سوى ما بازگشت نموديد، همان‌گونه كه اوّلين بار شما را آفريديم.)
ظاهرا مقصود از فَرْد و فُرادَى انقطاع از علائق
دنیا و خصوصيات اين جهان است، مثل:
(وَ رَأَوُا الْعَذابَ وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبابُ) (و
عذاب الهی را مشاهده مى‌كنند و دستشان از همه جا كوتاه مى‌شود.)
(وَ تَرَكْتُمْ ما خَوَّلْناكُمْ وَراءَ ظُهُورِكُمْ) (و آن‌چه را به شما بخشيده بوديم، پشت سرتان رها كرديد.)
«براى
خدا برخيزيد دودو و تک تک و
فکر كنيد.»
فُرادى به معنى تک تک است يعنى: «براى
خدا برخيزيد دودو و تک تک و
فکر كنيد.»
ناگفته نماند:
جمع قیاسی فَرْد، اَفْراد است
و فُرادَى مثل سُكارَى
غیر قیاسی است، به قولى: فُرادَى جمع فَرْدان
و فردى است، مثل سُكارَى كه جمع سَكْران و سكرى است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فرد»، ج۵، ص۱۵۸.
