• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَتْوَیٰ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَتْوَیٰ (به فتح فاء و سکون تاء) و فَتْيا (به فتح فاء) از واژگان قرآن کریم به معنای بيان حكم است.
مشتقات فَتْوَى که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
يَسْتَفْتُونَكَ‌ (به فتح یاء و سکون سین) به معنای حكم،
أَفْتُونِي‌ (به فتح الف و سکون فاء) به معنای نظر دهيد است.


فَتْوَى به معنای بيان حکم است.
همچنين است فَتْيا.
راغب گويد فَتْوَى و فَتْيا جوابى است از احكامی كه محل اشكال است.


به مواردی از فَتْوَى که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - يَسْتَفْتُونَكَ‌ (آیه ۱۲۷ سوره نساء)

(وَ يَسْتَفْتُونَكَ‌ فِي النِّساءِ قُلِ اللَّهُ‌ يُفْتِيكُمْ‌ فِيهِنَ‌)
(از تو درباره حكم و حقوق زنان سؤال مى‌كنند؛ بگو: «خداوند درباره آنان به شما پاسخ مى‌دهد.)
ظهور آيات قرآن در مطلق بيان حكم و جواب است در مقابل سؤال، خواه از احكام باشد، خواه از غير آن‌ها. در اينجا درباره احکام دینی است‌.


۲.۲ - أَفْتُونِي‌ (آیه ۴۳ سوره يوسف)

(يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي‌ فِي رُءْيايَ ...)
(اى گروه اشراف! درباره خواب من نظر دهيد.)
طبرسی (رحمه‌الله) آن را بيان حكم گفته و در (أَفْتُونِي فِي رُءْيايَ‌) فرموده، يعنى: «حكم حادثه را بيان كنيد.»


۲.۳ - أَفْتُونِي‌ (آیه ۳۲ سوره نمل)

(يا أَيُّهَا الْمَلَأُ أَفْتُونِي‌ فِي أَمْرِي‌)
(اى اشراف! نظر خود را در اين امر مهمّ به من بازگو كنيد.)
در اين دو آیه و نظير آن‌ها درباره غير احكام است.

۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۵۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۲۵.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۳۲۶.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۲۵.    
۵. نساء/سوره۴، آیه۱۲۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۹۸.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۱۵۸.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۹۸.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۷۳.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۱۸۰.    
۱۱. یوسف/سوره۱۲، آیه۴۳.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۴۰.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۲۵۲.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۱۸۵.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۲۲۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۶۴.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۶۴.    
۱۸. نمل/سوره۲۷، آیه۳۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۷۹.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۵۱۲.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۵۹.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۰۵.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۴۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فتوی»، ج۵، ص۱۵۱.    






جعبه ابزار