• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فَهْم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





فَهْم (به فتح فاء و سکون هاء) از واژگان قرآن کریم به معنای علم و دانستن است.
از مشتقات این واژه در آیات قرآن تَفْهيم‌ (به فتح تاء و سکون فاء) به معنای دانا كردن است.
اين لفظ يک‌بار بيشتر در قرآن نيامده است.



فَهْم
علم و دانستن است.
«فَهِمَهُ‌ فَهْماً عَلِمَهُ وَ عَرَفَهُ بِقَلْبِهِ» و آن متعلق به معانى است نه ذوات.
گويند: «فَهِمْتُ‌ الكلام» ولى «فَهِمْتُ‌ الرّجل» صحيح نيست، بلكه «عرفت الرّجل» درست است.
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ذیل واژه «فهم».

تَفْهيم‌: دانا كردن است.


به موردی از فَهْم که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - فَهْم (آیه ۷۹ سوره انبیاء)

(فَفَهَّمْناها سُلَيْمانَ وَ كُلًّا آتَيْنا حُكْماً وَ عِلْماً)
يعنى: «فتواى مسئله را به سلیمان تفهيم كرديم و به هر دو از داود و سليمان، علم و حکمت داديم.»
ضمير «ها» به حکومت و فتوی راجع است.


اين لفظ يک‌بار بيشتر در قرآن نيامده است.


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۰۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۴۶.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۱۳۳.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ذیل واژه «فهم».
۵. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۱۷، ص۵۴۶.    
۶. انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۹.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۴۴۱.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۱۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۴۹.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۹۲.    
۱۱. انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فهم»، ج۵، ص۲۰۵-۲۰۶.    






جعبه ابزار