فال (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فال از
واژگان نهج البلاغه به معنای ضدّ شومى
و تبرک جستن به نیکویی است. به عنوان مثال، فردی هنگام آغاز کاری نیکوکار را میبیند
و از این رو به
فال نیک میگیرد
و امید به
خیر و برکت در آن کار دارد. این معنا در مقابل تطیّر
و فال بد زدن قرار دارد
و فقط یک بار در
نهج البلاغه به کار رفته است.
فال به معنای ضد شومی است.
به عنوان مثال، فردی بیمار است
و از شخص دیگری میشنود که میگوید "ای سالم!" یا در حال طلب چیزی باشد
و از دیگری میشنود که میگوید "ای واجد!"
و در نتیجه از این سخنان،
فال نیک میگیرد
و به خیر
و برکت در آن کار یا خواسته امیدوار میشود.
در حكمت ۳۹۰ نهجالبلاغه،
حضرت علی (علیهالسلام) میفرمایند:
«العين حقّ و الرقّى حق و السحر حق و الفال حقّ...» .
«
چشم زخم حق است
و توسّل به نيروهاى غير طبيعى
حق است،
سحر حق است
فال نيك حق است.»
این جمله به معنای حقیقت داشتن
و واقعیت داشتن این امور است؛ از این جمله میتوان برداشت کرد که
فال نیک اثر دارد
و در پیشامدها اثر میگذارد. در
روایات آمده است که
رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) تفأل میکردند
و تطیّر نمیکردند
به عنوان مثال، زمانی که
سهیل بن عمرو از طرف
مشرکین در
حدیبیه به نزد پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) آمد، حضرت از آمدن او تفأل
نیک گرفتند
و فرمودند:
«قد سهّل الله عليكم امركم».
. (شرحهای خطبه:
)
از این ماده یک مورد در «نهج» آمده است.
•
قرشی بنایی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «فال»، ج۲، ص۷۹۹.