تطیّر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

تَطَیُّر (به فتح تاء و طاء و تشدید و ضم یاء) از واژگان قرآن کریم از باب تَفَعُّل، به معنای فال بد زدن است.

---

تَطَیُّر از باب تَفَعُّل، به معنی فال بد زدن است‌.

---

(قالُوا اِنَّا تَطَیَّرْنا بِکُمْ...) (آنان گفتند: ما شما را به فال بد گرفته‌ايم...) گاهی تاء را در طاء ادغام کرده و به اولش همزه می‌آورند مثل‌ (قالُوا اطَّیَّرْنا بِکَ وَ بِمَنْ مَعَکَ) (آنها گفتند: ما تو را و كسانى كه با تو هستند به فال بد گرفتيم...)
طیره به معنی فال بد است. راغب اصفهانی می‌گوید: اصل تطیّر در فال زدن با پرندگان است سپس در هر فال بد بکار می‌رود. ابن اثیر در النهایه گفته: اصل آن درباره پرندگان و آهوان و غیر آنهاست که از طرف راست یا چپ شخص می‌آمدند و این آنها را از مقاصدشان باز می‌داشت. در اقرب الموارد گفته: سانح آن است که از طرف راست آید و مقابل آن بارح است که از جانب چپ آید، عرب با سانح فال نیک و با بارح فال بد می‌زد.
قول مجمع البیان در معنی سانح و بارح ذیل آیه‌ (وَ کُلَّ اِنسانٍ اَلْزَمْناهُ‌ طائِرَهُ‌ فِی عُنُقِهِ) (و هر انسانى، اعمالش را بر گردنش آويخته‌ايم...) بر خلاف اقرب الموارد است.
در تفسیر المیزان از الکشاف نقل شده: اعراب با پرندگان فال می‌زدند و آن‌را زجر می‌نامیدند، در مسافرت اگر پرنده از نزدشان می‌گذشت آن‌را به پرواز وا می‌داشتند، اگر از چپشان به راستشان می‌گذشت فال نیک می‌زدند و اگر بالعکس می‌پرید به فال بد می‌گرفتند لذا فال بد را تطیّر خواندند.

---