• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غیرَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





غیرَت (به کسر غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای نخوت، رشک و حمیّت است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: غَائِر (به فتح غین) به معنای شخص با غیرت و تَغَایُر (به فتح تاء) به معنای اختلاف و غیرت به همدیگر است.



غیرَت به معنای نخوت، رشک و حمیّت است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - حکمت ۱۱۹

امام علی (علیه‌السلام) فرمودند: «غَيْرَةُ الْمَرْأَةِ كُفْرٌ، وَ غْيْرَةُ الرَّجُلِ إيمَانٌ» «غيرت زن کفر است و غيرت مرد ایمان(شرح‌های حکمت: )
محمد عبده در شرح این سخن گفته است غیرت زنان منجر به کفر می‌شود که شوهر خود را از گرفتن زن دیگر که خدا حلال کرده مانع می‌شود ولی غیرت مرد ایمان است و آن اینکه به زن خود اکتفا کرده و زنا نکند.

۲.۲ - حکمت ۴۲

و نیز فرموده: «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ... وَ عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِهِ» «ارزش و مقام هركس به اندازه همّت اوست... و عفّت هركس به اندازه غيرت اوست.»(شرح‌های حکمت: )

۲.۳ - حکمت ۲۹۶

و نیز فرموده: «مَا زَنَى غَيُورٌ قَطُّ» «انسان غيرتمند هرگز زنا نمى‌كند.»(شرح‌های حکمت: )

۲.۴ - خطبه ۱۷۱

غَائِر به معنای شخص با غیرت است.
چنانکه فرموده: «أَيْنَ الْمَانِعُ لِلذِّمَارِ، وَ الْغَائِرُ عِنْدَ نُزُولِ الْحَقَائِقِ مِنْ أَهْلِ الحِفَاظِ» «کجاست آزادمردی که به حمایت خویش برخیزد و غیرتمندی هنگام آمدن گرفتاری‌ها بستیزد.»(شرح‌های خطبه: )
تَغَایُر به معنای اختلاف و غیرت به همدیگر است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۹۷.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۳۲.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰۱، حکمت ۱۱۹.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۷۹، حکمت ۱۲۴.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، حکمت ۱۲۴.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۵، حکمت ۱۲۴.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۰.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۳۵.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۱۱۹.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۱۲.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸۲، حکمت ۴۲.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، حکمت ۴۷.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۷، حکمت ۴۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۵، حکمت ۴۷.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۲.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۵۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۳۰۹.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۸۶.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۷۵.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵۱، حکمت ۲۹۶.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۲۶، حکمت ۳۰۵.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، حکمت ۳۰۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۳، حکمت ۳۰۵.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۲.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۷۲.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۵۰۳.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۹۵.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۱۱.    
۳۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۸۰، خطبه ۱۷۱.    
۳۱. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۰۲، خطبه ۱۶۶.    
۳۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۴۶، خطبه ۱۷۱.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷۷، خطبه ۱۷۱.    
۳۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۰.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۰۲.    
۳۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۴۷۹.    
۳۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۲۰.    
۳۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۳۰۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غیرت»، ج۲، ص۷۹۷.    






جعبه ابزار