حمیّت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حمیّت: (فِی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ)«حمیّت» در اصل از مادّه
«حَمْی» (بر وزن حمد)، به معنای حرارتی است که از آتش، یا
خورشید، یا
بدن انسان و مانند آن به وجود می‌آید و به همین دلیل به حالت «
تب»،
«حُمّی» (بر وزن کبری) گفته می‌شود و به حالت
خشم و همچنین نخوت و «تعصب خشم‌آلود» نیز «حمیّت» می‌گویند.
(إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَاهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ التَّقْوَى وَكَانُوا أَحَقَّ بِهَا وَأَهْلَهَا وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا) (به خاطر بیاورید هنگامی را که
کافران در دل‌های خود
خشم و نِخْوَت جاهلیّت داشتند؛ و در مقابل،
خداوند آرامش و سکینه خود را بر پیامبرش و
مؤمنان نازل فرمود و آنها را به حقیقت
تقوا ملزم ساخت، و آنان از هر کس شایسته‌تر و اهل آن بودند؛ و خداوند به همه چیز داناست.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب در
مفردات می‌گوید: عرب از نیروی غضب وقتی فوران کند و شدت یابد تعبیر به حمیت می‌کند، می‌گوید: حمیت علی فلان یعنی علیه فلانی سخت خشم کردم. خدای تعالی هم این کلمه را آورده و فرموده:
(حَمِیَّةَ الْجاهِلِیَّةِ) و به استعاره از همین معنا است که می‌گویند: حمیت المکان حمی، یعنی از مکان دفاع کردم و یا آن را حفظ کردم.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حمیّت»، ص۱۹۵.
