• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غَرَق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





غَرَق (به فتح غین و راء) از واژگان نهج البلاغه به معنای فرو رفتن در آب و در نعمت است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
اِسْتِغْراق (به کسر الف و تاء) به معنای احاطه و فراگرفتن.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره مقام موعظه و ... از این واژه استفاده نموده است.



غَرَق (بر وزن شرف) به معنای فرورفتن در آب و در نعمت آمده است.
اِسْتِغْرَاق به معنای احاطه و فراگرفتن (همگانی شدن) آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - غَرِقَ - حکمت ۳۳۹ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۳۳۹ فرموده است:
«وَ مَنِ اقْتَحَمَ اللُّجَجَ غَرِقَ
«هرکس وارد دریاها شود غرق می‌گردد.»

۲.۲ - الْغَرِقُ - خطبه ۱۹۶ (موعظه)

درباره مقام موعظه فرموده است:
«وَ أُحَذِّرُكُمُ الدُّنْيا، فإِنَّها ... تَميدُ بِأَهْلِها مَيَدانَ السَّفينَةِ ... فَمِنْهُمُ الْغَرِقُ الْوَبِقُ وَ مِنْهُمُ النّاجِي عَلى مُتونِ الاَْمْواجِ.»
یعنی «شما را از دنیا بر حذر می‌دارم که اهل خود را مانند کشتی بالا و پائین می‌برد، برخی غرق و هلاک می‌شوند و بعضی نجات می‌یابند، آن هم در بطون موج‌های شکننده.» «غرق - وبق» هر دو بر وزن «کتف» به معنای غرق شده و هلاک شده است.


۲.۳ - تُسْتَغْرَقَ - خطبه ۲۲۰ (مرگ)

استغراق: احاطه و فراگرفتن (همگانی شدن) ایشان درباره مرگ فرموده است:
«إِنَّ لِلْمَوتِ لَغَمَرات هِيَ أَفْظَعُ مِنْ أَنْ تُسْتَغْرَقَ بِصِفَة.»
«برای مرگ بیهوشی‌هایی است هولناک‌تر از آنکه بطور کلی توصیف شود.»


موارد زیادی از این ماده در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۸۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۰۵.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۲۲۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵۹، حکمت ۳۳۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۳۵، حکمت ۳۴۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۶، حکمت ۳۴۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۰۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۷۸۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۳۲.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۶۵.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۹۲-۴۹۳، خطبه ۱۹۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۶، خطبه ۱۹۱.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۱۰، خطبه ۱۹۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۲.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۹۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۴۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۲۱۱.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۷۶.    
۲۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۵، ص۸۵۰.    
۲۳. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۰، ص۳۷۰.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۴۵، خطبه ۲۲۰.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۳۷، خطبه ۲۱۶.    
۲۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۱، خطبه ۲۲۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۵.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۱۱.    
۲۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۲۱.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۳۳۹.    
۳۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۲۴۲.    
۳۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۱۶۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غرق»، ج۲، ص۷۸۰.    






جعبه ابزار