غَدْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَدْر (به فتح غین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
نقض عهد و
خیانت است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
مُغادره (به ضم میم) به معنای ترک کردن.
غُدران (به ضم غین) به معنای جمع غدیر به معنای
درّه.
حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف
قرآن و ... از این واژه استفاده نموده است.
غَدر به معنای نقض عهد و خیانت آمده است.
«
اَلغَدر: ضِدّ الوَفاءُ اَو تَرک الوَفاء»
حیله هم خیانت است.
مُغادره ترک کردن است و
غُدران جمع غدیر به معنای درّه است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
حکمت ۲۵۰ فرموده است:
«الْوَفاءُ لاَِهْلِ الْغَدْرِ غَدْرٌ عِنْدَ اللهِ، وَ الْغَدْرُ بَأَهْلِ الْغَدْرِ وَفاءٌ عِنْدَ اللهِ.» «وفا با بی‌وفایان بی‌وفائی است با
خدا و بی‌وفائی با بی‌وفاها، وفاست نزد خدا.»
در
خطبه ۲۰۰ فرموده است:
«كُلُّ غَدْرَة فَجْرَةٌ.» «هر
حیله و خیانت فجور است.»
«مغادره» ترک کردن است. در
خطبه ۱۱۳ فرموده است:
«وَ كِتابٌ غَيْرُ مُغادِر.» «کتاب و نامه عملی که هیچ چیز را
ترک نمی‌کند مگر آنکه می‌نویسد.»
غدران: جمع
غدیر به معنای درّه است. در
وصف قرآن فرموده است:
«وَ يَنابيعُ الْعِلْمِ وَ بُحورُهُ، وَ رِياضُ الْعَدْلِ وَ غُدْرانُهُ.» «قرآن چشمه‌های
علم و دریاهای آن است و باغات
عدالت و جلگه‌های آن و درّه‌های آن است.»
مواردی از این ماده در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غدر»، ج۲، ص۷۷۵.
