• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غور (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




غَوْر (به فتح غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای فرو رفتن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: مَغَار و مَغَارَه (به فتح میم) به معنای غار و پناهگاه است که در زمین فرو رفته و اِغارَه (به کسر الف) به معنای حمله کردن و شبیخون زدن و اَغوار (به فتح الف) به معنای نشیب و گودی. حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به معاویه و مذمت یارانش و ... از این واژه استفاده نموده است.



غَوْر به معنای فرو رفتن آمده است. «غار الماء غورا: دخل فی الارض و سفل فیها» مَغَارَ و مَغَارَة به معنای غار و پناه‌گاه است که در زمین فرو رفته و اِغارَه به معنای حمله کردن و شبیخون زدن آمده است. اَغوار جمع غور به معنای نشیب و گودی است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در خطبه ۱۰۷ فرموده است: «وَ غَارَ الصِّدْقُ، وَ فَاض الْكَذِبُ» «راستى از بين آنان رخت برمى بندد و دروغ فراوان مى‌شود.»(شرح خطبه‌ها:)
و در مذمت یارانش فرموده است:«يُغَارُ عَلَيْكُمْ وَ لَا تُغِيرُونَ، وَ تُغْزَوْنَ، وَ لَا تَغْزُونَ» «پى در پى به شما حمله مى‌كنند و شما به حمله متقابل دست نمى‌زنيد. با شما مى‌جنگند، و شما نمى‌جنگيد.» (شرح‌های خطبه‌ها: )
و در همان محل به یارانش فرمود: «وَ تَخَاذَلتُمْ حَتَّى شُنَّتْ عَلَيْكُمُ الغَارَاتُ، وَ مُلِكَتْ عَلَيْكُمُ الاَْوْطَانُ» «ذلت اختیار کردید، تا حمله‌ها از هر جانب به شما روی آورد و شهرهایتان اشغال گردید..» (شرح‌های خطبه: )
اغوار: جمع غور به معنای نشیب و گودی است، آن حضرت در نامه ۶۴ که به معاویه نوشته قول شاعر بنی‌اسد را شاهد آورده که گوید: «مُستَقبِلِینَ رِیَاحَ الصّیفِ تَضرِبُهُم ••• بِحَاصِبٍ بَینَ أَغوَارٍ وَ جُلمُودِ» «استقبال کنند بادهای تابستانی را که می‌زنند آنها را با سنگریزه‌ها میان دشت‌های نشیب و سنگ‌های سخت.» (شرح‌های نامه:)
«غیران» جمع غار، در رابطه با علم خداوند فرموده: «وَ مُنْقَمَعِ الْوُحُوشِ مِنْ غِيرَانِ الْجِبَالِ وَ أَوْدِيَتِهَا، وَ مُخْتَبَاَ الْبَعُوضِ بَيْنَ سُوقِ الاَْشْجَارِ وَ أَلْحِيَتِهَا» «و عالم است به محل پنهان شدن وحوش در غارهای کوه‌ها و درّه‌های آنها و عالم است به مخفیگاه پشه‌های ریز میان ساقه‌های درختان و پوستهای آنها.»(شرح‌های خطبه:)


مواردی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۹۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۲۹.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۷۶.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۳، خطبه ۱۰۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۰۹، خطبه ۱۰۶.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه ۱۰۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۶.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۴۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۹۶.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۹۱.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۰، خطبه ۲۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۶۵، خطبه ۲۷.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۰، خطبه ۲۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۶۹.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص ۸۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۱۵۹.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۳۸۹.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص ۷۴-۷۵.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸، خطبه ۲۷.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۶۴، خطبه ۲۷.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۹، خطبه ۲۷.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۵، خطبه ۲۷.    
۲۶. ابن میثم بحرانی ت محمدی مقدم و نوایی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۸.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۹.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۱۴۹.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۳۹۸.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۴۷، نامه ۶۴.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۳۵، نامه ۶۴.    
۳۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، نامه ۶۴.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۰.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۸.    
۳۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۱.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۲۷۵.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۶۹.    
۳۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص ۲۵۰.    
۴۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۰۵، خطبه ۹۰.    
۴۱. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۷۹، خطبه ۸۹.    
۴۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۴، خطبه ۹۱.    
۴۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۳.    
۴۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۴.    
۴۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۸۲.    
۴۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۱۸۳.    
۴۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۴۹.    
۴۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غور»، ج۲، ص۷۹۳.    






جعبه ابزار