• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

غدر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: غدر (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: غدر (مفردات‌قرآن)، نُغادِر (لغات‌قرآن)، غدر.


غَدر (به فتح غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای نقض عهد و خیانت است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: مُغادره (به ضم میم) به معنای ترک کردن و غُدران (به ضم غین) به معنای جمع غدیر به معنای درّه. حضرت علی (علیه‌السلام) در وصف قرآن و ... از این واژه استفاده نموده است.


غَدر
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۵.    
[۲] طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۲۱.    
به معنای نقض عهد و خیانت آمده است. «الغدر: ضدّ الوفاء او ترک الوفاء» حیله هم خیانت است.
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۹.    

مُغادره ترک کردن است و غُدران جمع غدیر به معنای درّه است.
[۴] راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۶۰۲.    


امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۲۵۰ فرموده است:
[۵] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۵۰.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۱۰، حکمت ۲۵۹.    
[۷] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۹.    
«وفا با بی‌وفایان بی‌وفائی است با خدا و بی‌وفائی با بی‌وفاها، وفاست نزد خدا.»
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵.    
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج، ص۶۲۹.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۰] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۹.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۲۵۱.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۲۹.    
[۱۳] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج، ص۲۵۶.    
)
در خطبه ۲۰۰ فرموده است: «كُلُّ غَدْرَة فَجْرَةٌ»
[۱۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۶، خطبه ۲۰۰.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۶، خطبه ۱۹۵.    
[۱۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۸، خطبه ۲۰۰.    
«هر حیله و خیانت فجور است.»
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۵.    
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۴۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۵۰.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۵۵.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج، ص۳۶۶.    
[۲۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۱۱.    
)
«مغادره» ترک کردن است. در خطبه ۱۱۳ فرموده است: «وَكِتَابٌ غَيْرُ مُغَادِر»
[۲۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۱، خطبه ۱۱۳.    
[۲۴] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۲۲، خطبه ۱۱۲.    
[۲۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۹، خطبه ۱۱۴.    
«کتاب و نامه عملی که هیچ چیز را ترک نمی‌کند مگر آنکه می‌نویسد.»
[۲۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۹.    
[۲۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶۹.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۷۳.    
[۲۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۸۳.    
[۳۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۵۵.    
[۳۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۵۳.    
)
غدران: جمع غدیر به معنای درّه است. در وصف قرآن فرموده است: «وَيَنَابِيعُ الْعِلْمِ وَبُحُورُهُ، وَرِيَاضُ الْعَدْلِ وَغُدْرَانُهُ»
[۳۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۲، خطبه ۱۹۸.    
[۳۳] عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۳، خطبه ۱۹۳.    
[۳۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۵، خطبه ۱۹۸.    
«قرآن چشمه‌های علم و دریاهای آن است و باغات عدالت و جلگه‌های آن و درّه‌های آن است.»
[۳۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۱.    
[۳۶] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۸.    
(شرح‌های خطبه:
[۳۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۱.    
[۳۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۰۸.    
[۳۹] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۳۰۸.    
[۴۰] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۴.    
)

مواردی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۵.    
۲. ↑ طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۲۱.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۱۹.    
۴. ↑ راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۶۰۲.    
۵. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۵۰.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۱۰، حکمت ۲۵۹.    
۷. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۹.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج، ص۶۲۹.    
۱۰. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۹.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۲۵۱.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۲۹.    
۱۳. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج، ص۲۵۶.    
۱۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۶، خطبه ۲۰۰.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۶، خطبه ۱۹۵.    
۱۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۸، خطبه ۲۰۰.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۵.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۴۹.    
۱۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۵۰.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۵۵.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج، ص۳۶۶.    
۲۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۱۱.    
۲۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۱، خطبه ۱۱۳.    
۲۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۲۲۲، خطبه ۱۱۲.    
۲۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۹، خطبه ۱۱۴.    
۲۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۹.    
۲۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۶۹.    
۲۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۷۳.    
۲۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۸۳.    
۳۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۵۵.    
۳۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۵۳.    
۳۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۲، خطبه ۱۹۸.    
۳۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۳، خطبه ۱۹۳.    
۳۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۵، خطبه ۱۹۸.    
۳۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۱.    
۳۶. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰۸.    
۳۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۳۱.    
۳۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۷۰۸.    
۳۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۳۰۸.    
۴۰. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۹۴.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «غدر»، ج۲، ص۷۷۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 250 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 113 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 198 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 200 نهج البلاغه
جعبه ابزار