• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عِضین (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: عِضِیْنَ (لغات‌قرآن).


عِضين (به کسر عین و ضاد) از واژگان قرآن کریم به معنای متفرق و جزء جزء كردن است.
اين كلمه فقط يک‌بار در قرآن کریم آمده است.



عِضين اصل آن از عَضْو (بر وزن فَلْس) به معنى متفرق و جزء جزء كردن است.
در لغت آمده: «عَضَا الشي‌ءَ عَضْواً: فَرَّقَهُ»
عِضَةً (بر وزن عِنَب) به معناى تكّه و قطعه است.
عِضون جمع عضه است يعنى قطعه‌ها و تكّه‌ها، اصل عِضَه عِضْو (بر وزن عِلْم) و جمع آن غير قياسى است مثل سِنُون.


به موردی از عِضين که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - عِضين (آیه ۹۰ سوره حجر)

(كَما أَنْزَلْنا عَلَى الْمُقْتَسِمِينَ- الَّذِينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ‌ عِضِينَ‌)
پس معنى آیه چنين می‌شود: «آنان‌كه قرآن را پاره‌ها و تكه‌ها قرار دادند.»
معنى دو آيه فوق با آيه ما قبل كه عبارت است از (وَ قُلْ إِنِّي أَنَا النَّذِيرُ الْمُبِينُ‌)، چنين می‌شود: «بگو من انذار كننده آشكارم شما را از عذاب خدا می‌ترسانيم چنان‌كه عذاب را بر تقسيم كنندگان نازل كرديم آنان‌كه قرآن را پاره پاره كردند و با آن دروغ، سحر، شعر و سخن مجنون نام گذاشتند.»
در جوامع الجامع و مجمع نقل شده: ولید بن مغیره در موسم حجّ شانزده نفر را مأمور كرد به دروازه‌هاى مکه رفته و واردين را از استماع كلمات رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) منع می‌كردند و می‌گفتند به سخن او گوش ندهيد. بعضى می‌گفت: او دروغگو است، بعضى می‌گفت ساحر است و بعضى می‌گفت شاعر است. به اين‌گونه آيات وحى را ميان سحر، دروغ، شعر و غيره قسمت كردند. خداوند بر آن‌ها عذاب فرستاد و با بدترين وجهى از بين رفتند.
در تفسیر عیاشی از امام‌ باقر و صادق (علیهماالسّلام) نقل شده كه: «(الَّذِينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ‌ عِضِينَ‌) قريش‌اند».



اين كلمه فقط يک‌بار در کلام اللَّه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۷۱.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۲۹۷.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۵۷۵.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۵۷۵.    
۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ص۵۷۱.    
۷. حجر/سوره، آیه۹۰.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۸۵.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۹۳.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۱۵.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۳۱.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ج۲، ص۳۱۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۱۳۱.    
۱۴. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی‌، ج۲، ص۲۵۱.    
۱۵. حجر/سوره، آیه۹۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عضین»، ج۵، ص۱۵.    






جعبه ابزار