عُتْب (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
منبع:
عُتْب (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط:
عتبی (مفرداتقرآن)
،
یَسْتَعْتِبُونْ (لغاتقرآن)
.
عُتْب
و
عُتبی
(به ضم عین) از
واژگان نهج البلاغه
به معنای رضایت است.
حضرت علی (علیهالسلام)
درباره
عثمان بن عفّان
و در مقام
موعظه
از این واژه استفاده نموده است.
فهرست مندرجات
۱ - معنای عُتب و عُتبی
۲ - کاربردها
۳ - تعداد کاربرد
۴ - پانویس
۵ - منبع
۱ - معنای عُتب و عُتبی
[
ویرایش
]
عُتب
و
عُتبی
[۱]
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ۷۰۰.
[۲]
طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۱۴.
به معنای رضایت آمده است. گویند: «استَعْتَبْتُه فأَعْتَبَنِی»
[۳]
زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۲۰۳.
[۴]
جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ج۱، ص۱۷۶.
از او رضایت خواستم او از من راضی شد و مرا راضی کرد.
اعتاب
: راضی کردن،
استعتاب
: طلب رضایت و
عتاب
به معنای ملامت و مذمّت است.
۲ - کاربردها
[
ویرایش
]
امام (صلواتاللهعلیه) عثمان بن عفّان به اهل
مصر
نوشته است:
«فَكُنْتُ رَجُلاً مِنَ الْمُهَاجِرِينَ أُكْثِرُ اسْتِعْتَابَه، وَأُقِلُّ عِتَابَهُ»
[۵]
السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۸۲، نامه ۱.
[۶]
عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۳، نامه ۱.
[۷]
صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۶۳، نامه ۱.
«من مردی از مهاجرین بودم که رضایت او را بیشتر طلب کرده و کم ملامتش میکردم.»
[۸]
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۶۵.
[۹]
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۶.
(شرحهای نامه:
[۱۰]
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۷۴.
[۱۱]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۷۵.
[۱۲]
هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۳۸۲.
[۱۳]
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۶.
)
در مقام موعظه فرموده است:
«عْمَلُوا، رَحِمَكُمُ اللهُ... وَأَنْتُمْ فِي دَارِ مُسْتَعْتَب عَلَى مَهَل وَفَرَاغ»
[۱۴]
السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۱۴، خطبه ۹۳.
[۱۵]
عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۸۶، خطبه ۹۲.
[۱۶]
صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۰، خطبه ۹۴.
«عمل کنید
خدا
رحمتتان کند... شما در خانه طلب رضایت از خدا هستید (به وسیله اعمال) و در مهلت و فراغت میباشید.»
[۱۷]
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۳.
[۱۸]
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۹.
(شرحهای خطبه:
[۱۹]
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۳۴.
[۲۰]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۷۲.
[۲۱]
هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۱۱.
[۲۲]
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۶۵.
)
و نیز فرماید:
عَاتِبْ أَخَاکَ بِالاِْحْسَانِ إِلَیْهِ، وَارْدُدْ شَرَّهُ بِالاِْنْعَامِ عَلَیْهِ
[۲۳]
السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۴، حکمت ۱۵۰.
[۲۴]
عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۲، حکمت ۱۵۸.
[۲۵]
صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، حکمت ۱۵۸.
(برادرت را (به هنگام خطا كارى) به وسيله نيكى سرزنش كن! و شرّ او را از طريق بخشش كردن دور ساز.)
[۲۶]
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۷.
[۲۷]
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۳.
(شرحهای حکمت:
[۲۸]
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۳.
[۲۹]
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۹۹.
[۳۰]
هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۴۰.
[۳۱]
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۷۸.
)
۳ - تعداد کاربرد
[
ویرایش
]
این ماده هفده بار در
نهج البلاغه
آمده است.
۴ - پانویس
[
ویرایش
]
۱.
↑
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ۷۰۰.
۲.
↑
طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۱۴.
۳.
↑
زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۲۰۳.
۴.
↑
جوهری، ابونصر، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، ج۱، ص۱۷۶.
۵.
↑
السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۸۲، نامه ۱.
۶.
↑
عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۳، نامه ۱.
۷.
↑
صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۶۳، نامه ۱.
۸.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۶۵.
۹.
↑
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۶.
۱۰.
↑
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۷۴.
۱۱.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۷۵.
۱۲.
↑
هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۳۸۲.
۱۳.
↑
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۶.
۱۴.
↑
السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۱۴، خطبه ۹۳.
۱۵.
↑
عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۸۶، خطبه ۹۲.
۱۶.
↑
صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۴۰، خطبه ۹۴.
۱۷.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۳.
۱۸.
↑
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۲۹.
۱۹.
↑
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۳۴.
۲۰.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۷۲.
۲۱.
↑
هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۱۱.
۲۲.
↑
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۶۵.
۲۳.
↑
السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۴، حکمت ۱۵۰.
۲۴.
↑
عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹۲، حکمت ۱۵۸.
۲۵.
↑
صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، حکمت ۱۵۸.
۲۶.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۷.
۲۷.
↑
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۳.
۲۸.
↑
ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۶۳.
۲۹.
↑
مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۹۹.
۳۰.
↑
هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۴۰.
۳۱.
↑
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۷۸.
۵ - منبع
[
ویرایش
]
•
قرشی بنابی، علیاکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عتب»، ج۲، ص۷۰۰.
ردههای این صفحه :
مفردات نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان حکمت 150 نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان خطبه 93 نهج البلاغه
|
واژه شناسی واژگان نامه 1 نهج البلاغه
ترجمه نوع 1
ترجمه نوع 2
ترجمه نوع 3
جستجوی سریع
درج مطلب
درباره ما
صفحه نخست
اشتراکگذاری
ایتا
تلگرام
واتساپ
آخرین مطالب اضافه شده
بحث
مقاله
مدرسه فقاهت
کتابخانه
ویکی پرسش
جعبهابزار
صفحه تصادفی
فهرست الفبایی
راهنمای ویکیفقه
راهنمای تصویری
ورود به سامانه / ایجاد حساب کاربری
العربیة
|
اردو
|
Türkçe
آخرین مطالب اضافه شده
بحث
مقاله
پیشرفته
نمایش تاریخچه
ویرایش
خواندن
صفحه نخست
درج مطلب
آخرین مطالب اضافه شده
اشتراکگذاری
ایتا
تلگرام
واتساپ
مدرسه فقاهت
کتابخانه
ویکی پرسش
جعبهابزار
صفحه تصادفی
فهرست الفبایی
راهنمای ویکیفقه
راهنمای تصویری