عَنْز (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

عَنْز (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای بز ماده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خطبه شقشقیه از این واژه استفاده نموده است.

---

عَنْز به معنای بز ماده آمده است.
«اَلاُنثَی مِنَ المَعز»

---

به برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - عَنْز - خطبه ۳ (حقارت دنیا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خطبه ۳ فرموده است:
«وَ لالفَيْتُمْ دُنْياكُمْ هذِهِ أَزْهَدَ عِنْدي مِنْ عَفْطَةِ عَنْز.»
«و می‌دیدید که این دنیای شما (این حکومت شما) در نزد من از آب بینی بز ماده‌ای هم بی‌ارزش‌تر است.»

۲.۲ - الْعَنْزِ - نامه ۵۲ (نماز)

به فرمانداران درباره نماز نوشت:
«أَمّا بَعْدُ، فَصَلّوا بَالنّاسِ الظُّهْرَ [حَتَّى] تَفيءَ الشَّمْسُ مِنْ مَربِضِ الْعَنْزِ. وَ صَلّوا بِهِمُ الْعَصْرَ وَ الشَّمْسُ بَيْضاءُ حَيَّةٌ في عُضْو مِنَ النَّهارِ.»
«نماز ظهر را با مردم بخوانید تا وقتی که آفتاب به طرف مغرب برگردد و سایه آن به‌ اندازه دیوار آغل «بز» شود (سایه شاخص باندازه خود شود که وقت فضیلت ظهر است) و نماز عصر را در وقتی بخوانید که آفتاب سفید است و نمودار در بخشی از روز.»

---

این ماده دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.

---