• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَمَر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَمَر (به فتح عین) و عِمَارَت (به کسر عین و فتح میم و راء) واژگان نهج البلاغه به معنای آباد کردن است. این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند: عُمْر (به ضم عین) به معنای زندگی یعنی مدت آبادی بدن به وسیله روح و حیات، عُمُر (به ضم عین و میم) به معنای زندگی یا زندگی طولانی و تَعمیر (به فتح تاء) به معنای آباد کردن و اعطاء زندگی. حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به منذر بن جارود عبدی و در مقام نصیحت و... از این واژه استفاده نموده است.




عَمر و عِمَارَت به معنای آباد کردن عُمْر به معنای زندگی و مدت آبادی بدن به وسیله روح و حیات و عُمُر به معنای زندگی یا زندگی طولان و تَعمیر (به فتح تاء) به معنای آباد کردن و اعطاء زندگی آمده است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) به منذر بن جارود عبدی که به بیت المال خیانت کرد نوشت: «تَعْمُرُ دُنْيَاكَ بَخَرَابِ آخِرَتِكَ، وَتَصِلُ عَشِيرَتَكَ بِقَطِيعَةِ دِينِكَ.» «دنیایت را آباد می‌کنی با خراب آخرتت و صله رحم می‌کنی با قطع و زیر پا گذاشتن دینت.» (شرح‌های نامه: )
و در مقام نصیحت فرموده است: «يَابْنَ آدَمَ، لاَ تَحْمِلْ هَمَّ يَوْمِكَ الَّذِي لَمْ يَأْتِكَ عَلَى يَوْمِكَ الَّذِي قَدْ أَتَاكَ، فَإِنَّهُ إِنْ يَكُ مِنْ عُمُرِكَ يَأْتِ اللهُ فِيهِ بِرِزْقِكَ.» (اى فرزند آدم! غم و اندوه روزى را كه نيامده، بر آن روز كه در آن هستى تحميل مكن! چرا كه اگر از عمرت باشد، روزيت را خداوند در آن روز مى‌دهد.) (شرح‌های حکمت: )
و در حکمت ۳۱۷ فرموده است: «الْعُمْرُ الَّذِي أَعْذَرَ اللهُ فِيهِ إِلَى ابْنِ آدَمَ سِتُّونَ سَنَةً.» «عمری كه خداوند به انسان مهلت داده شصت سال است.» (شرح‌های حکمت: ) که در «ستّة» گذشت.


موارد زیادی از این ماده در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۴۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۴۱۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۶۴۰.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۶۰، نامه ۷۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۴۵، نامه ۷۱.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۶۲، نامه ۷۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۲۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۰.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۳۷۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۹۷.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۵۴.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۴۲، حکمت ۲۵۸.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۱۷، حکمت ۲۶۷.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۲۲، حکمت ۲۶۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۰۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۴۳.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۴۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۴، ص۲۵۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۵۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۱۵۵.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۵۵، حکمت ۳۱۷.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۲۳۱، حکمت ۳۲۶.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۲، حکمت ۳۲۶.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۹، حکمت ۳۲۶.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۵.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۵.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۶۳۳.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۱۴.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۳۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عمر»، ج۲، ص۷۴۹.    






جعبه ابزار