عَلیّ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَلِىّ (به فتح عین و کسر لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای بسيار برتر و بسيار رفيع القدر است.
عَلِىّ جمعا يازده بار در
قرآن مجید آمده است.
هشت بار در وصف
خدای تعالی، يک دفعه درباره
قرآن، يک‌بار در وصف نام نيک يا
شریعت پیامبران و يک بار درباره مكان
ادریس (علیه‌السّلام) است.
عَلِىّ بسيار برتر و بسيار رفيع القدر است.
عَلِىّ صيغه مبالغه است.
اهل
لغت آن‌را در علوّ مقام و علوّ مكان هر دو گفته‌اند ولى ظهور همه آيات در علوّ مقام است.
راغب گفته: معنى
(هُوَ الْعَلِيُ الْكَبِيرُ) آن است كه برتر است از اين‌كه وصف واصفين بلكه علم عارفين به او احاطه كند.
در
مجمع آمده:
علىّ در اصل از علوّ است؛
خدای سبحان به وسيله اقتدار و نفوذ سلطان برتر و بالاتر است.
به مواردی از
عَلِىّ که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ لا يَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِيُ الْعَظِيمُ) (و نگاهدارى آن دو (
آسمان و
زمین)، او را خسته نمى‌كند. و اوست بلند مرتبه و با عظمت.)
این آیه در وصف خداى تعالى است.
(وَ إِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتابِ لَدَيْنا لَعَلِيٌ‌حَكِيمٌ) (و اين
قرآن در
لوح محفوظ نزد ما والا و استوار است!)
این آیه درباره قرآن است.
(وَ وَهَبْنا لَهُمْ مِنْ رَحْمَتِنا وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا) (و از رحمت خود به آنان عطا كرديم و براى آن‌ها نام نيک و مقام برجسته‌اى در ميان همه امّت‌ها قرار داديم.)
این آیه در وصف نام نيک يا شريعت پيامبران است.
(إِنَّهُ كانَ صِدِّيقاً نَبِيًّا • وَ رَفَعْناهُ مَكاناً عَلِيًّا) (و ما او را به مقام والايى رسانديم.)
این آیه درباره مكان ادريس (علیه‌السّلام) است.
درباره اين آيه در «درس- ادريس» صحبت شده است.
عَلِىّ جمعا يازده بار در
قرآن مجید آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «علی»، ج۵، ص۳۸.
