عَفْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَفْر (به فتح عین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای مالیدن چیزی به
خاک است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
انبیاء و
مؤمنان و ... از این واژه استفاده نموده است.
عَفْر به معنای مالیدن به خاک آمده است.
«
عَفَرَهُ في التراب
عَفْراً: مرَّغهُ و دلكهُ»
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره انبیاء فرموده است:
«فَأَلْصَقُوا بِالاَْرْضِ خُدُودَهُمْ، وَعَفَّرُوا فِي التُّرَابِ وُجُوهَهُمْ» یعنی چهره‌های خود را به
زمین چسباندند و صورت‌های خویش را به خاک مالیدند.
(شرح‌های خطبه:
) فعل تفعیل و ثلاثی هر دو به یک معنا است.
درباره مؤمنان فرموده است:
«لِما فِي ذلِكَ مِنْ تَعْفِيرِ عِتَاقِ الْوُجُوهِ بالتُّرَابِ تَوَاضُعاً» (به علاوه ساييدن پيشانى كه بهترين جاهاى صورت است به خاک، موجب
تواضع و گذاردن اعضاى پرارزش بدن بر زمين دليل كوچكى.)
(شرح‌های خطبه:
)
و همچنین فرموده است:
«وَعَفَّرَتْهُمْ لِلْمَنَاخِرَ» یعنی به خاک‌مالیدن بینی‌ها.
(شرح‌های خطبه:
)
درباره
مردگان فرموده است:
«مُتَعَفِّراً عَلى خَدِّهِ!» یعنی در حالی‌که در
قبر روی بر خاک است.
(شرح‌های خطبه:
)
این ماده چهار بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عفر»، ج۲، ص۷۳۰.
