• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَطَل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَطَل و عَطالت (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای خالی شدن است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره قیام خویش از این واژه استفاده نموده است.



عَطَل و عَطالت به معنای خالی شدن، خالی کردن، فارغ کردن و تعطیل آمده است. «عَطَّلَ‌ الشيءَ: فرَّغهُ‌ و اخلاهُ‌» و نیز در لغت آمده است: «التَّعْطيلُ: التَّفْريغُ‌»


امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره قیام خویش فرموده است: «اللَّهُمَّ إِنَّكَ تَعْلَمُ أَنَّهُ لَمْ يَكُنِ الَّذِي كَانَ مِنَّا مُنَافَسَةً فِي سُلْطَان... وَلكِنْ لِنَرِدَ الْمَعَالِمَ مِنْ دِينِكَ... وَتُقَامَ الْمُعَطَّلَةُ مِنْ حُدُودِكَ.» «پروردگارا! تو می‌دانی آنچه ما انجام دادیم، نه برای این بود که ملک و سلطنتی بدست آوریم و نه برای این‌که از متاع پست دنیا چیزی تهیّه کنیم، بلکه به خاطر این بود که نشانه‌های از بین رفته دینت را بازگردانیم و صلح و مسالمت را در شهرهایت آشکار سازیم، تا بندگان ستمدیده‌ات در ایمنی قرار گیرند و قوانین و مقرّراتی که به دست فراموشی سپرده شده، بار دیگر عملی گردد.» (شرح‌های خطبه: ) منظور حدود تعطیل و خالی شده است.


این ماده نه بار در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۷۲۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۵، ص۴۲۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۳، ص۵۷۹.    
۴. ربیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۱۵، ص۴۹۹.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۹۳، خطبه ۱۳۱.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹، خطبه ۱۲۷.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۹، خطبه ۱۳۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۳.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۰.    
۱۰. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۷۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۱۹.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۵۷.    
۱۳. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۶۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عطل»، ج۲، ص۷۲۸.    






جعبه ابزار