عنز (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَنْز (به فتح عین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای بز ماده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در
خطبه شقشقیه از این واژه استفاده نموده است.
عَنْز به معنای بز ماده آمده است. «الانثی من المعز»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در
خطبه ۳ فرموده است:
«وَلاََلفَيْتُمْ دُنْيَاكُمْ هذِهِ أَزْهَدَ عِنْدِي مِنْ عَفْطَةِ عَنْز!» «و می‌دیدید که این دنیای شما (این حکومت شما) در نزد من از آب بینی بز ماده‌ای هم بی‌ارزش‌تر است.»
(شرح‌های خطبه:
)
به فرمانداران درباره
نماز نوشت:
«أَمَّا بَعْدُ، فَصَلُّوا بَالنَّاسِ الظُّهْرَ [حَتَّى] تَفِيءَ الشَّمْسُ مِنْ مَرْبِضِ الْعَنْزِ. وَصَلُّوا بِهِمُ الْعَصْرَ وَالشَّمْسُ بَيْضَاءُ حَيَّةٌ فِي عُضْو مِنَ النَّهَارِ» «نماز ظهر را با مردم بخوانید تا وقتی که
آفتاب به طرف
مغرب برگردد و سایه آن به اندازه دیوار
آغل «
بز» شود (سایه شاخص باندازه خود شود که وقت فضیلت ظهر است) و نماز عصر را در وقتی بخوانید که آفتاب سفید است و نمودار در بخشی از روز.»
(شرح‌های نامه:
)
این ماده دو بار در
نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عنز»، ج۲، ص۷۵۷.
