• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عنب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: عنب (قاموس قرآن (جلد ۵))
مقالات مرتبط: عِنَب (لغات‌قرآن)، عنب.


عِنَب (به کسر عین و فتح نون) از واژگان قرآن کریم به معنای انگور و درخت انگور است.
جمع عِنَب در قرآن اَعْناب آمده است.


عِنَب
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۵۴.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۹.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۹.    
به معنای انگور و درخت انگور است.
به چند لغت و تفسير مراجعه شد همه عِنَب را انگور معنى كرده‌اند.
[۴] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۹.    

ولى راغب در مفردات گفته: عِنَب به انگور و درخت انگور هر دو گفته می‌شود: «الْعِنَبُ‌ يُقَالُ لِثَمَرَةِ الْكَرْمِ وَ لِلْكَرْمِ نِفْسِهِ.»
[۵] راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۹.    

ظاهرا مستند المیزان نيز قول راغب است كه آن‌را اعمّ دانسته است.
[۶] طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۶۹.    

جمع عِنَب در قرآن اَعْناب آمده و واحد آن‌را عِنَبَه گويند.

به مواردی از عِنَب که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - عِنَباً (آیه ۲۸ سوره عبس)

(فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا - وَ عِنَباً وَ قَضْباً)
[۷] عبس/سوره۸۰، آیه۲۷-۲۸.    

(و انگور و سبزی بسیار.)
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۵.    
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۴۲.    
[۱۰] طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۲۰۹.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۱۳.    
[۱۲] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۸.    

ملاحظه آیات قرآن نشان می‌دهد كه اطلاق آن بر درخت انگور بى‌شک است.


۲.۲ - الْأَعْنابِ‌ (آیه ۶۷ سوره نحل)

در آيه‌ (وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِيلِ وَ الْأَعْنابِ‌ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَكَراً وَ رِزْقاً حَسَناً)
[۱۳] نحل/سوره۱۶، آیه۶۷.    

(و از ميوه‌هاى درختان خرما و انگور، مسكرات ناپاک و روزى خوب و پاكيزه مى‌گيريد.)
[۱۴] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۷۴.    
[۱۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۴۱۸.    
[۱۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۲۸۹.    
[۱۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶.    
[۱۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۷۲.    

«الاعناب» ظاهرا عطف به نخيل و مراد درخت انگور است زيرا تقدير (وَ مِنْ ثَمَراتِ الْأَعْنَابِ) است در آياتی كه عنب و اعناب در رديف نخل و نخيل آمده، به قرينه آن‌ دو مراد درخت انگور است، زيرا نخل و نخيل فقط به درخت خرما اطلاق می‌شود نه به خرما ولى در آيه‌ (فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا - وَ عِنَباً وَ قَضْباً) ظهور آيه در انگور است.


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۵۴.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۹.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۹.    
۴. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۹.    
۵. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۹.    
۶. ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۶۹.    
۷. ↑ عبس/سوره۸۰، آیه۲۷-۲۸.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۸۵.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۴۲.    
۱۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص۲۰۹.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۳۱۳.    
۱۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۶۸.    
۱۳. ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۶۷.    
۱۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۷۴.    
۱۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۴۱۸.    
۱۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۲۸۹.    
۱۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۶.    
۱۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۷۲.    


قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عنب»، ج۵، ص۵۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره عبس | واژه شناسی واژگان سوره نحل
جعبه ابزار