عضل (مفردات‌قرآن)

گفته‌اند: مردم جاهلیت به زنان ظلم می‌كردند و اگر شخصى مى‌مرد بعضى از اقوام او لباسى به روى زن وى می‌انداخت و زن را به ارث مى‌برد.
لذا فرموده: (لا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَرِثُوا النِّساءَ كَرْهاً) ولى ظهور آيه در آن است كه انسان به اجبار وارث زن باشد نه اين‌كه خود زن را ارث ببرد.
در تفسیر عیاشی از امام صادق (علیه‌السّلام) درباره‌ «لا يَحِلُّ ...» روايت شده كه فرمود: «دختر يتيمى در خانه مردى می‌شود او وى را از تزویج باز می‌دارد و ضرر می‌زند در صورتی‌كه آن دختر يتيم از اقوام اوست»، (و می‌خواهد پس از مرگ وارث دختر باشد.)
فاحشه را در آيه نشوز و بد زبانى و ایذاء گفته‌اند كه در اين صورت می‌توان زن را به فشار گذاشت و به طلاق خلعى وادار كرد.

ناگفته نماند كلمه‌ (أَزْواجَهُنَ‌) مخالف احتمال اول است زيرا به مردان آينده نمی‌شود ازواج گفت مگر باعتبار ما يؤل اليه و جمله‌ (إِذا طَلَّقْتُمُ ...) خلاف احتمال دوم را می‌رساند، كه می‌رساند خطاب‌ (فَلا تَعْضُلُوهُنَ‌) بازواج‌ است نه باولياء و خطابات آيه قبل نيز راجع به ازواج است.
ولى باز احتمال دوم قوى است كه خطاب‌ (فَلا تَعْضُلُوهُنَ‌) راجع به كسانى باشد كه زن نتواند با آن‌ها مخالفت كند. بسيار اتفاق می‌افتد كه مرد پس از طلاق نادم می‌شود و می‌خواهد زن را به عقد جديد تزويج كند ولى اقوام زن روى عناد زن را از ازدواج مجدد باز می‌دارند.
باز جاى گفتگو است كه شرط «اذا» خطاب به گروهى و جواب آن خطاب به گروه ديگر است به نظر بعضى مخاطب مطلق مسلمین است يعنى: اين عمل در ميان شما نباشد كه زنان را طلاق دهيد و سپس مانع از ازدواج مجدّد آن‌ها با شوهران اول شويد.
در اين صورت هر چند طلاق دهنده غير از مانعين است ولى عمومى بودن خطاب اين اشكال را بر طرف می‌كند.