عذاب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
قرآن کریم، بارها از عذاب گناهکاران سخن به میان آمده است.
کلمه «عذاب» به معنای
شکنجه و عقوبت است.
مراد، کیفرهای دردناک دنیوی
و اخروی
ملحدان،
منافقان و فاسقان است.
خداوند حکیم آدمی را برای
بندگی خویش آفریده
و به او توان
انتخاب و اختیار بخشیده است. کسانی که از روی اختیار راه بندگی در پیش گیرند، به
کمال میرسند
و در آن سرای، از
نعمتها و پاداشهای بیکران الهی بهره میبرند؛ امّا کسانی که از بندگی
خدا روی برتابند
و راه زشتکاران
و گناه و نافرمانی در پیش گیرند، از
تقرب به خدا باز میمانند
و دچار
خشم و غضب و کیفر الهی میشوند. اینان در عالم
برزخ و محشر و آخرت، گرفتار کیفر
عقاید و رفتارها
و اعمال خویش خواهند بود.
همانسان که
معاد،
روحانی و جسمانی است،
کیفر و پاداش نیز هم
روحانی است
و هم
جسمانی:
مراد، مجموعهای از کیفرها است که
روح و جان آدمی را میآزارند. این کیفرها به ظاهر اثری مستقیم بر
جسم نمینهند. نیز محتمل است که بر
روح و جسم -هر دو- اثر نهند. برخی از کیفرهای
روحانی عبارتاند از:
غم و اندوه جانکاه
و حسرت بیپایان
،
سرزنش خداوند، رسوایی
و بیپناهی
، شماتت
خازنان دوزخ، نعره وحشتناک
و خشمآلود دوزخ
، مواجهه با فرشتگان
خشن و سختگیر
و گفتوگوی آزاردهنده
و حسرتزا با
بهشتیان.
کیفرهایی که مستقیم بر
جسم آدمی فرود میآیند، چند دستهاند:
از برخی
آیات قرآنی برمیآید که عذاب
دوزخ چنان دردآور
و جانکاه است که گناهکار حاضر است
فرزندان و همسر و خویشان
و همه
زمینیان را
فدا کند
و در برابر، از عذاب رهایی یابد
. نیز در قرآن آمده است که هیچ کس را همچون او به بند نمیکشند
و عذاب نمیدهند
.
از سختترین عذابهای
جسمانیِ دوزخیان، خوردن
و نوشیدن است. آنان بر اثر خوردن
و آشامیدن آنچه برایشان فراهم شده است، به سختی دچار
درد و رنج میشوند. از آن خوردنیها
و آشامیدنیها است:
زقوم یا
میوه تلخ،
حمیم یا
آب سوزان
،
غسلین یا
چرک و خون،
ضریع به معنای نوعی
گیاه سمّی
،
غساق یا
خونابه و صدید به معنای
چرک و خونابه
جراحتاز عذابهای
دوزخ، پوشانیدن لباسهای دردآور
و سوزنده بر دوزخیان
پوشیدنیهای دوزخی،
زشت و بدمنظر
و بدبویند
و شعلهور.
برخی دیگر از عذابهای دوزخی که
جسم آدمی را
رنج میدهند عبارتند از: برخورد با بادهای کشنده
و دودهای
غلیظ و آتشزا
، روییدن پوستهای پی در پی
و از میان رفتن آنها
،
داغ شدن
صورت و پهلو و پشت،
حبس در زندانهای تنگ
و تاریک با
غل و زنجیر به صورت انفرادی
، کشانیده شدن به سوی
آتش در حالی که گناهکار غل
و زنجیر بر گردن
و دست و پا دارد
و....
برخی
گناهانی که مایه عذاب جاودان دوزخاند، عبارتاند از:
کفر،
نفاق،
قتل و جنایت،
رباخواریو ظلم.
جمعی از نویسندگان، فرهنگ شیعه، ص۳۳۷.