طَلَّقْتُم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَلَّقْتُم:(وَ إِذا طَلَّقْتُمُ النَّسَاء) «طَلَّقْتُم» از مادّه «طلق» به معنای جدائی است.
آیه مورد بحث، روى سخن را به
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به عنوان پيشواى بزرگ مسلمانان مى‌كند و يک حكم عمومى را با
صیغه جمع بيان مى‌دارد و مى‌فرمايد: اى پيامبر هنگامى كه خواستيد زنان را
طلاق دهيد آن‌ها را در زمان عده طلاق دهيد.
اين نخستين حكم از احكام پنجگانه‌اى است كه در اين آيه آمده است و چنان كه مفسران از آن استفاده كرده‌اند منظور اين است كه صيغه طلاق در زمانى اجرا شود كه
زن از
عادت ماهیانه پاک شده و با همسرش نزديكى نكرده باشد.
به موردی از کاربرد «طَلَّقْتُم» در قرآن، اشاره می‌شود:
(يا أَيُّها النَّبِيُّ إِذا طَلَّقْتُمُ النِّساء فَطَلِّقوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ وَ أَحْصوا الْعِدَّةَ وَ اتَّقوا اللَّهَ رَبَّكُمْ لا تُخْرِجُوهُنَّ مِن بُيوتِهِنَّ وَ لا يَخْرُجْنَ إِلّا أَن يَأْتينَ بِفاحِشَةٍ مُّبَيِّنَةٍ وَ تِلْكَ حُدودُ اللَّهِ وَ مَن يَتَعَدَّ حُدودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لا تَدْري لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِكَ أَمْرًا) «اى پيامبر! هر
زمان خواستيد زنان را طلاق دهيد، در زمان
عدّه، (در زمانى كه از عادت ماهانه پاک شده و با آن‌ها نزديكى نكرده باشيد)، آن‌ها را طلاق گوييد و حساب عدّه را نگه داريد؛ و از مخالفت فرمان خدايى كه پروردگار شماست بپرهيزيد؛ نه شما آن‌ها را از خانه‌هايشان بيرون كنيد و نه آن‌ها در دوران عدّه بيرون روند، مگر آن‌كه كار زشت آشكارى انجام دهند؛ اين حدود و مرزهاى خداست، و هركس از حدود الهى تجاوز كند به خويشتن
ستم كرده؛ تو نمى‌دانى شايد خداوند بعد از اين، وضع تازه‌اى براى
اصلاح فراهم كند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: در آغاز
سوره نخست خطاب را متوجه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) مى‌كند، چون او است كه به سوى
امت فرستاده شده و پيشواى امت است، پس مى‌شود مطالب مربوط به همه امت را به شخص او خطاب كرد، و اين گونه خطاب‌ها در استعمال شايع است، خطابى است مخصوص بزرگ
قوم، و مقدم بر همه آنان، ولى منظور عموم پيروان و زيردستان او است، پس ديگر وجه و دليلى ندارد كه مثل بعضى از مفسرين بگوييم تقدير آيه «يا ايها النبى قل لامتك اذا طلقتم النساء» است، يعنى اى پيامبر به امتت بگو كه وقتى زنان را طلاق داديد چنين و چنان كنيد.
و معناى اين‌كه فرموده: و چون زنان را طلاق داديد با عده طلاق دهيد اين است كه چون خواستيد طلاق بدهيد و نزديک شد اين كار را انجام دهيد چنين و چنان كنيد، چون معنا ندارد كه بعد از طلاق دادن دوباره طلاق دهند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «طلقتم»، ج۳، ص ۳۰.
