• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طوفان (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





طوفان (فتح طاء)، از واژگان قرآن کریم، هر حادثه‌ای که محیط به انسان باشد را گویند، ولی در آبی که به حد اعلای کثرت رسیده، متعارف شده است. این کلمه دو بار در قرآن کریم به کار رفته است.



طوفان هر حادثه‌ای که محیط به انسان باشد را گویند، ولی در آبی که به حد اعلای کثرت رسیده، متعارف شده است، زیرا طوفانی که قوم نوح را فرا گرفت آب بود. لذاست که آن در اقرب الموارد: باران شدید، آب غالب که هر چیز را فرا می‌گیرد، شدت تاریکی شب، مرگ عمومی، قتل عام، سیل غرق کننده و... آمده است،
[۵] شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده طوفان.
قول مجمع البیان نیز نظیر اقرب الموارد است.


(فَاَخَذَهُمُ‌ الطُّوفانُ‌ وَ هُمْ ظالِمُونَ) (...و سرانجام طوفان عظيم آنان را فرا گرفت در حالى‌كه ستمكار بودند.) غرض از طوفان، طغیان آب و طوفان حضرت نوح (علیه‌السّلام) است.
(فَاَرْسَلْنا عَلَیْهِمُ‌ الطُّوفانَ‌ وَ الْجَرادَ وَ الْقُمَّلَ...) (...طوفان‌ و ملخ و آفت گياهى و قورباغه‌ها و خون را- كه نشانه‌هايى از هم جدا بودند- بر آنها فرستاديم...)
مراد از طوفانی که فرعونیان را گرفت چیست؟ آن‌را سیل، مرگ عمومی، طاعون، آبله گفته‌اند. در تفسیر المنار از عایشه از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده که مراد از طوفان مرگ است و گوید: حدیث عایشه ضعیف است و با آن قول مخالف لغت ثابت نمی‌شود. نگارنده گوید: ما بعد آیه صریح است در اینکه پس از بلیّه پیش حضرت موسی آمده خواهش دعا می‌کردند، آن با مرگ چگونه جمع می‌شود؟! ! ظاهرا مراد از طوفان، آب و سیل باشد چنانکه قول اول است. در مجمع البیان در روایتی که از صادقین (علیهما‌السّلام) نیز نقل شده آن‌را آب فرموده‌اند که دیار و مساکن فرعونیان را خراب کرد تا به بیابان پناه برده چادرها بپا داشتند.
در تورات فعلی سفر خروج باب نهم آن‌را تگرگ توام با رعد و آتش گفته است که بر مصریان بارید، تا به حضرت موسی الحاح کردند، در اثر دعای موسی آن بلا رفع شد.
[۲۱] تورات، سفر خروج باب نهم.
در این باره به «ضفدع- جراد- تسع» مراجعه شود.


لفظ طوفان فقط دو بار در قرآن مجید آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۵۲-۲۵۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۳۲.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۹۰.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۳۲.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده طوفان.
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۳۳۹.    
۷. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۹۷.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۱۴.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۱۷۰.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۱۲.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۲۵.    
۱۳. اعراف/سوره۷، آیه۱۳۳.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۶۶.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۲۷.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۲۹۱.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۳۳۹.    
۱۸. رشید رضا، محمد، تفسیر المنار، ج۹، ص۷۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۳۴۰.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۲۶.    
۲۱. تورات، سفر خروج باب نهم.



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «طوفان»، ج۴، ص۲۵۲-۲۵۳.    






جعبه ابزار