طبق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
طَبَق (به فتح طاء و باء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای حال است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه به اهل
مصر و توصیف
عذاب آخرت از این واژه استفاده نموده است.
طَبَق (مثل شرف) به معنای حال آمده است.
چنانکه
طبرسی و
زمخشری گفته است و نیز از معانی آن است برابری،
راغب گوید: مطابقت آن است که چیزی را بالای چیزی بگذاری و به اندازه آن باشد.
گاهی در چیزی که بالای چیزی یا موافق چیزی باشد به کار می‌رود.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) به اهل مصر درباره
مالک اشتر نوشته است:
«فَقَدْ بَعَثْتُ إِلَيْكُمْ عَبْداً مِنْ عِبَادِاللهِ... فَاسْمَعُوا لَهُ أَطِيعُوا أَمْرَهُ فِيَما طَابَقَ الْحَقَّ»(يكى از بندگان خداوند را به سوى شما فرستادم... سخنش را بشنويد و فرمانش را در آن‌جا كه مطابق
حق است
اطاعت كنيد.)
(شرح‌های خطبه:
طابق (به فتح و کسر باء) به معنای عضو
و ظرفی که در آن چیز
طبخ می‌کنند و آن معرّب «تابه» است.
در
قاموس المحیط از معانی آن آجر بزرگ گفته است «الطابِق کهاجِر و صاحِب: الآجُر الکَبیر»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره عذاب آخرت فرموده است:
«فَرَأَيْتُمْ جَزَعَ أَحَدِكُمْ مِنَ... وَالرَّمْضَاءِ تُحْرِقُهُ؟ فَكَيْفَ إِذَا كَانَ بَيْنَ طَابَقَيْنِ مِنْ نَار» «آیا می‌بینید ناله خود را از ریک سوزان، چطور می‌شود حال انسان میان دو آجر بزرگ از
آتش.»
(شرح‌های خطبه:
)
«اطباق- طبقات» یعنی طبقه‌ها و مرتبه‌ها. «اطباق» اقشار مردم را نیز طبقه و طبقات گویند.
چنانکه در نامه مالک آمده است.
این ماده چهارده بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «طبق»، ج۲، ص۶۷۱.
