• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضاحیَه (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ضَاحِيَه (به فتح ضاد و کسر حاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای ناحیه اطراف شیء است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره حوادث آينده و دعا برای بارش باران از این واژه استفاده نموده است.



ضَاحِيَه به معنای ناحیه اطراف شیء آمده است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - ضَواحي - خطبه ۱۳۸ (حوادث آینده)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در خطبه ۱۳۸ درباره حوادث آينده فرموده است:
«كأَنَّي بِهِ قَدْ نَعَقَ بِالشّامِ، وَ فَحَصَ بِراياتِهِ في ضَواحي كوفانَ.»
«گويا او را مى‌بينم كه ندا را از شام بلند كند، پرچم‌هايش را در اطراف کوفه به اهتزاز درآورد.»

۲.۲ - ضَواحي - خطبه ۱۰۰ (حوادث آینده)

در خطبه ۱۰۰ هم همین کلمات تکرار شدند، می فرمایند:
«قَدْ نَعَقَ بِالشّامِ، وَ فَحَصَ بِراياتِهَ في ضَواحي كوفانَ.»
«گویا می‌بینم رئیس ضلالت را که در شام نعره کشیده و پرچم‌هایش را در نواحی کوفه پخش کرده است.» «ضواحی کوفان» یعنی ناحیه‌های کوفه.


۲.۳ - ضَواحينا - خطبه ۱۱۴ (دعا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) موقع دعا برای بارش باران فرموده است:
«وَ تَسْتَعينُ بِها ضَواحينا
«و سرزمين‌هاى دورتر از ما نيز با آن بهره‌مند گردند.»


این ماده سه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دارالقلم، ص۲۶۹.    
۳. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۷۰.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۰۳، خطبه ۱۳۸.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۳۰، خطبه ۱۳۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۶، خطبه ۱۳۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۵، خطبه ۱۳۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۱۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۵۳۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۳۵۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۴۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۲۵، خطبه ۱۰۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۹۵، خطبه ۹۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۷، خطبه ۱۰۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۲، خطبه ۱۰۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۳۸۵.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۶۳.    
۲۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۹۸.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۶۷، خطبه ۱۱۴.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۲۶، خطبه ۱۱۳.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۷۲، خطبه ۱۱۵.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵۴، خطبه ۱۱۵.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸۵.    
۲۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۸۶.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۱۳۶.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۸۱.    
۳۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۶۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضاحیه»، ج۲، ص۶۵۸.    






جعبه ابزار