صِهْر (مفرداتنهجالبلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صِهْر (به کسر صاد و سکون هاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای قرابت ازدواجی است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره رأی
عبد الرحمن بن عوف در شوری شش نفره و در مقام
نصیحت به
عثمان بن عفان از این واژه استفاده نموده است.
صِهْر به معنای قرابت ازدواجی آمده است.
در
اقرب الموارد گوید: «الصِهْر: القَرابَة و زَوج بِنت الرَّجُلُ و زَوج اختَه»
پس صهر به معنی مطلق قرابت و
داماد و
شوهر خواهر است.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباه رأی عبد الرحمن بن عوف در شوری شش نفره فرموده است:
«فَصَغا رَجُلُ مِنْهُمْ لِضِغْنِه، وَ مالَ الاْخَرُ لِصِهْرهِ، مَعَ هَن وَهَن.» «مردی از آن‌ها (
سعد وقاص) از من منحرف شد به علت عداوتی که به من داشت و دیگری (
عبد الرحمن بن عوف که
شوهر ناخواهری
عثمان بود) به
علت داماد بودن به طرف دیگر میل کرد با قضایای دیگری که خوب نیست بگویم.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در پاسخ بعضى از يارانش از طايفه
بنی اسد فرموده است:
«وَ لَكَ بَعْدُ ذِمامَةُ الصِّهْرِ، وَ حَقُّ الْمَسْأَلَةِ.» يعنى «تو را حمايت دامادى است و حق سئوال.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام نصیحت به عثمان آن‌گاه که در محاصره انقلابیون بود فرموده است:
«وَ ما ابْنُ أَبي قُحافَةَ وَ لا ابْنُ الْخَطّابِ بِأَوْلَى بِعَمَلِ الْحَقِّ مِنْكَ، وَ أَنْتَ أَقْرَبُ إِلَى رَسولِ اللهِ (صلی‌الله‌علیه‌واله) وَشيجَةَ رَحِم مِنْهُما، وَ قَدْ نِلْتَ مَنْ صَهْرِهِ ما لَمْ يَنالا.» «هيچ‌گاه فرزند
ابوقحافه (
ابوبکر)، پسر «خطاب» (
عمر) در انجام اعمال نيک از تو سزاوارتر نبودند، تو بر
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) از نظر پيوند خويشاوندى از آن دو نزديكترى؛ تو از نظر دامادى
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به مرحله‌اى رسيدى كه آن دو نرسيدند.»
این ماده سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صهر»، ج۲، ص۶۵۰.
