صِنْو (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صِنْو (به کسر صاد و سکون نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای شاخه‌ای که از ریشه بروید و به معنای روییدن دو
خرما از بن را نیز گویند.
صِنْو شاخه‌ای است که از ریشه بروید گویند: «هُمَا صِنْوَا نَخْلَةٍ» یعنی: آن دو شاخه یک خرمااند و ایضا: «فُلَانٌ صِنْوُ اَبِیهِ» فلانی شاخه پدرش است.
در
الصحاح گوید: چون دو خرما و سه خرما از یک بن بروید هر یک صنو آن دیگری است.
در
النهایه گفته: صنو به معنی مثل است و اصل آن این است که دو خرما از یک بن بروید.
در
اقرب الموارد گوید: تثنیه آن صنوان و صنیان (به فتح و ضم و کسر اول) باشد و جمع آن فقط صنوان است.
در الصحاح تصریح شده که نون آن در جمع مرفوع است.
(وَ جَنَّاتٌ مِنْ اَعْنابٍ وَ زَرْعٌ وَ نَخِیلٌ صِنْوانٌ وَ غَیْرُ صِنْوانٍ یُسْقی بِماءٍ واحِدٍ...) (..و باغ‌هايى از
انگور و زراعت و نخل‌ها، و درختان ميوه گوناگون كه گاه بر يک پايه مى‌رويند و گاه بر دو پايه؛ و عجب آن كه همه آنها از يک
آب سيراب مى‌شوند!..)
در
نهج البلاغه نامه ۴۵ فرموده:
«وَ اَنَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ کَالصِّنْوِ مِنَ الصِّنْوِ وَ الذِّرَاعِ مِنَ الْعَضُدِ.» یعنی: «من از
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مانند شاخه از شاخه و ذراع از بازو هستم.»
مراد از صِنْوانٌ در آیه نخل‌هائی که از یک بن برویند و مثل هم باشند، یعنی نخل‌های هم‌مثل و غیرهم مثل و آن در آیه، چنانکه در
جوامع الجامع فرموده جمع صنو است و تثنیه نیست.
صنو اگر فقط در نخل باشد آنوقت صِنْوانٌ در آیه صفت نَخِیلٌ است، و اگر در غیر آن نیز باشد چنانکه در اقرب الموارد گوید: به قولی صنو عمومیت دارد در هر دو فرع که از یک اصل خارج شوند خرما باشد یا غیر آن.
در این صورت می‌شود که صفت جَنَّاتٌ... وَ زَرْعٌ وَ نَخِیلٌ باشد، ولی در آیه ظاهرا فقط صفت «نَخِیلٌ» است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صنو»، ج۴، ص۱۵۶-۱۵۷.
