• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَلاة (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صَلوة (به فتح صاد) یا صَلاة از واژگان نهج البلاغه به معنای دعا، تبریک و تمجید است. این واژه در قرآن مجید به معنای دعا و نماز و در نهج البلاغه به معنای برکات و نماز معمولی آمده است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره نماز، مسلمان و اهل ذمه از این واژه استفاده نموده است.



صَلوة از دیدگاه طبرسی به معنای دعا آمده است. راغب اصفهانی می‌گوید اکثر اهل لغت معتقداند: صلوة به معنای دعا و تبریک و تمجید است. بعضی توجه و انعطاف گفته‌اند و نیز گویند: آن از خدا رحمت و از ملائکه استغفار و از بنده دعاست به‌هر‌حال در قرآن مجید هم به معنی دعا آمده و هم به معنای نماز که مجعول اسلامی است. و در نهج البلاغه به معنی برکات و توجهات و نماز معمولی آمده است.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) واژه صلاة را به معنای برکات و توجهات و نماز معمولی بکار برده‌اند:«تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلاَةِ، وَحَافِظُوا عَلَيْهَا، وَاسْتَكْثِرُوا مِنْهَا، وَتَقَرَّبُوا بِهَا، فَإِنَّهَا (كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَاباً مَوْقُوتاً)» (موضوع نماز را به خوبى مراعات كنيد محافظت آن را بر عهده گيريد، زياد به آن توجّه كنيد و فراوان نماز بخوانيد و به وسيله آن به خدا تقرّب جوييد، زيرا نماز «به عنوان فريضه واجب در اوقات مختلف شبانه روز بر مؤمنان مقرّر شده است.»)
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در هنگام فرستادن درود و بركات بر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرموده است: «اجْعَلْ شَرَائِفَ صَلَوَاتِكَ، وَنَوَامِيَ بَرَكَاتِكَ، عَلَى مُحَمَّد عَبْدِكَ وَرَسُولِكَ» (گرامى‌ترين درودها و افزون‌ترين بركات خود را بر محمّد (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) بنده، و فرستاده‌ات قرار ده.)
• مقصود امام (صلوات‌الله‌علیه) از واژه مصل در نامه ۵۱ مسلمان و اهل ذمه است: «وَلاَ تَمَسُّنَّ مَالَ أَحَد مِنَ النَّاسِ، مُصَلٍّ وَلاَ مُعَاهَد» (همچنين براى جمع‌آورى بیت‌المال، به مال احدى چه مسلمان و چه غير مسلمانى كه در پناه اسلام است دست نزنيد.)


این ماده بارها در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«بِالصَّلاَةِ بَعْدَ التَّبْشِيرِ لَهُ بِالْجَنَّةِ» (لذا آن حضرت پى‌در‌پى اهل‌بيت خود را به نماز امر مى‌كرد و خود نيز در انجام آن شکیبایی داشت.)
«لَمْ يَسْبِقْنِي إِلاَّ رَسُولُ اللهِ(صلى‌الله‌عليه‌وآله) بِالصَّلاَةِ.» (هيچ‌كس جز پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) در نماز بر من سبقت نگرفت.)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۴۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۱، ص۲۶۶.    
۳. فیروز آبادی، مجد‌الدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۳۵۳.    
۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۱۲۶.    
۵. راغب اصفهانی، المفردات-دار القلم، ج۱، ص۴۹۰.    
۶. راغب اصفهانی، المفردات-دار القلم، ج۱، ص۴۹۱.    
۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۴، خطبه ۱۹۹.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۴، خطبه ۱۹۴.    
۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۶، خطبه ۱۹۹.    
۱۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۰۲.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۳، خطبه ۱۹۹.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۳۲، خطبه ۷۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۱۷، خطبه ۷۰.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص، خطبه ۷۲.    
۱۵. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۱۳۸.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۳۷، خطبه ۷۲.    
۱۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۹۳، نامه ۵۱.    
۱۸. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۹۰، نامه ۵۱.    
۱۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲۵، نامه ۵۱.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۱۹.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۶۴، نامه ۵۱.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۰۵، خطبه ۱۹۹.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۰۵، خطبه ۱۹۴.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۱۷، خطبه ۱۹۹.    
۲۵. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۲۰۲.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۹۳، خطبه ۱۹۹.    
۲۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۹۳، خطبه ۱۳۱.    
۲۸. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۹، خطبه ۱۲۷.    
۲۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۹، خطبه ۱۳۱.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۶۳.    
۳۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۳، خطبه ۱۳۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صلوة»، ج۲، ص۶۴۵.    






جعبه ابزار