• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَخْر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: صَخْر (قاموس قرآن (جلد ۴))
مقالات مرتبط: صَخْر (لغات‌قرآن)، صَخْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)، صخره.


صَخْر (به فتح صاد و سکون خاء) از واژگان قرآن کریم به معنای سنگ سخت است.
این لفظ سه بار در قرآن کریم به کار رفته است.


صَخْر
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۱۱.    
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۷۷.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۶۲.    
به معنای سنگ سخت است.
در اقرب الموارد بزرگی را نیز قید می‌کند.
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۱۸۳.    

واحد آن صخره است‌.
[۵] جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۲، ص۷۰۹.    


به مواردی از صَخْر که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الصَّخْرَ (آیه ۹ سوره فجر)

(وَ ثَمُودَ الَّذِینَ جابُوا الصَّخْرَ بِالْواد)
[۶] فجر/سوره۸۹، آیه۹.    

«قوم ثمود که سنگ‌ها را در وادی بریدند و تراشیدند»
[۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۴۷۰.    
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۸۱.    
[۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۷۲.    
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۵۱.    

مثل‌ (وَ کانُوا یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبالِ بُیُوتاً آمِنِینَ)
[۱۱] حجر/سوره۱۵، آیه۸۲.    
(در دل كوه‌ها خانه‌هايى مى‌تراشيدند كه در آن در امنيت بودند.)
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۶۶.    


۲.۲ - الصَّخْرَةِ (آیه ۶۳ سوره کهف)

(اَ رَاَیْتَ اِذْ اَوَیْنا اِلَی‌ الصَّخْرَةِ فَاِنِّی نَسِیتُ الْحُوتَ)
[۱۳] کهف/سوره۱۸، آیه۶۳.    

(به خاطر دارى هنگامى كه ما براى استراحت به كنار آن صخره پناه برديم، من در آن‌جا فراموش كردم جريان ماهى را بازگو كنم.)
[۱۴] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۱.    
[۱۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۷۲.    
[۱۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۴۰.    
[۱۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۹۶.    
[۱۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۶۳.    

مراد از الصخره سنگ معهود است. ایضا آن در آیه ۱۶ سوره لقمان آمده است.


۲.۳ - صَخْرَةٍ (آیه ۱۶ سوره لقمان)

(يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِن تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِّنْ خَرْدَلٍ فَتَكُن فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ)
[۱۹] لقمان/سوره۳۱، آیه۱۶.    

(پسرم! اگر به اندازه سنگينى دانه خردلى كار نيک يا بد باشد، و در دل سنگى يا در گوشه‌اى از آسمان‌ها و زمین قرار گيرد.)
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۱۲.    
[۲۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۳۲۴.    
[۲۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۲۱۷.    
[۲۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۸۲.    
[۲۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۸۶.    


این لفظ فقط در سه مورد فوق در قرآن به کار رفته است.
[۲۵] فجر/سوره۸۹، آیه۹.    
[۲۶] کهف/سوره۱۸، آیه۶۳.    
[۲۷] لقمان/سوره۳۱، آیه۱۶.    


۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۱۱.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۷۷.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۶۲.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۳، ص۱۸۳.    
۵. ↑ جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۲، ص۷۰۹.    
۶. ↑ فجر/سوره۸۹، آیه۹.    
۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۴۷۰.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۸۱.    
۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۷۲.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۵۱.    
۱۱. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۸۲.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۶۶.    
۱۳. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۶۳.    
۱۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۱.    
۱۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۷۲.    
۱۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۴۰.    
۱۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۹۶.    
۱۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۶۳.    
۱۹. ↑ لقمان/سوره۳۱، آیه۱۶.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۱۲.    
۲۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۳۲۴.    
۲۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۲۱۷.    
۲۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۸۲.    
۲۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۸۶.    
۲۵. ↑ فجر/سوره۸۹، آیه۹.    
۲۶. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۶۳.    
۲۷. ↑ لقمان/سوره۳۱، آیه۱۶.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صخر»، ج۴، ص۱۱۱.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره فجر | واژه شناسی واژگان سوره کهف | واژه شناسی واژگان سوره لقمان | واژه شناسی واژگان قرآن
جعبه ابزار