• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صنو (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صِنْو (به کسر صاد و سکون نون) از واژگان قرآن کریم به معنای شاخه‌ای که از ریشه بروید و به معنای روییدن دو خرما از بن را نیز گویند.



صِنْو شاخه‌ای است که از ریشه بروید گویند: «هُمَا صِنْوَا نَخْلَةٍ» یعنی: آن دو شاخه یک خرمااند و ایضا: «فُلَانٌ‌ صِنْوُ اَبِیهِ» فلانی شاخه پدرش است.
در الصحاح گوید: چون دو خرما و سه خرما از یک بن بروید هر یک صنو آن دیگری است. در النهایه گفته: صنو به معنی مثل است و اصل آن این است که دو خرما از یک بن بروید.
در اقرب الموارد گوید: تثنیه آن صنوان و صنیان (به فتح و ضم و کسر اول) باشد و جمع آن فقط صنوان است.
[۷] شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده صنو.
در الصحاح تصریح شده که نون آن در جمع مرفوع است.


(وَ جَنَّاتٌ مِنْ اَعْنابٍ وَ زَرْعٌ‌ وَ نَخِیلٌ‌ صِنْوانٌ‌ وَ غَیْرُ صِنْوانٍ‌ یُسْقی‌ بِماءٍ واحِدٍ...) (..و باغ‌هايى از انگور و زراعت و نخل‌ها، و درختان ميوه گوناگون كه گاه بر يک پايه مى‌رويند و گاه بر دو پايه؛ و عجب آن كه همه آنها از يک آب سيراب مى‌شوند!..)
در نهج البلاغه نامه ۴۵ فرموده: «وَ اَنَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ‌ کَالصِّنْوِ مِنَ‌ الصِّنْوِ وَ الذِّرَاعِ مِنَ الْعَضُدِ.» یعنی: «من از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مانند شاخه از شاخه و ذراع از بازو هستم.»
مراد از صِنْوانٌ‌ در آیه نخل‌هائی که از یک بن برویند و مثل‌ هم باشند، یعنی نخل‌های هم‌مثل و غیرهم مثل و آن در آیه، چنانکه در جوامع الجامع فرموده جمع صنو است و تثنیه نیست.
صنو اگر فقط در نخل باشد آنوقت‌ صِنْوانٌ‌ در آیه صفت‌ نَخِیلٌ‌ است، و اگر در غیر آن نیز باشد چنانکه در اقرب الموارد گوید: به قولی صنو عمومیت دارد در هر دو فرع که از یک اصل خارج شوند خرما باشد یا غیر آن.
[۱۳] شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده صنو.
در این صورت می‌شود که صفت‌ جَنَّاتٌ‌... وَ زَرْعٌ وَ نَخِیلٌ‌ باشد، ولی در آیه ظاهرا فقط صفت‌ «نَخِیلٌ» است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۵۶-۱۵۷.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۹۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۶۹.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۹۴.    
۵. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۶، ص۲۴۰۴.    
۶. ابن اثیر، النهایه فی غریب الحدیث والاثر، ج۳، ص۵۷.    
۷. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده صنو.
۸. جوهری، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیه، ج۶، ص۲۴۰۴.    
۹. رعد/سوره۱۳، آیه۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۴۹.    
۱۱. نهج البلاغه، تحقیق الحسون، نامه ۴۵، ص۶۸۰.    
۱۲. شیخ طبرسی، جوامع الجامع، ج۲، ص۲۴۹.    
۱۳. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده صنو.



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صنو»، ج۴، ص۱۵۶-۱۵۷.    






جعبه ابزار