• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صمغ‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: صمغ (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه).

صَمغ به شیره کم و بیش لزج و چسبناک بعضی گیاهان گفته می شود.


از آن به مناسبت در باب حج نام برده‌اند.

آغشته کردن سر به صمغ و مانند آن در حال احرام جایز است و پوشاندن سر محسوب نمی‌شود؛ هرچند برخی، احتیاط را در ترک آن دانسته‌اند.
[۱] جواهر الکلام، ج۱۸، ص ۳۸۵.    


حاجی و عمره گزار میان حلق و تقصیر مخیّراند؛ لیکن برای کسی که موهای خود را با صمغ و مانند آن آغشته کرده، افضل حلق است. برخی حلق را بر او واجب دانسته‌اند. قول نخست منسوب به مشهور است.
[۲] جواهر الکلام، ج۱۹، ص ۲۳۲-۲۳۴.    

امام خمینی در تحریرالوسیله در بحث از واجبات منا، ملبد یعنی کسی‌که موی سر خود را به عسل یا صمغ‌ یا نحو آن برای رفع شپش و مانند آن چسبانیده است را در شمار طوایفی که باید حلق نمایند آورده و می‌فرمایند: «یجب بعد الذبح الحلق او التقصیر و یتخیّر بینهما الا طوائف: ... الثالثة: الملبّد، و هو الذی الزق شعره بشی‌ء لزج کعسل او صمغ‌؛ لدفع القمّل و نحوه، فعلیه الحلق علی الاحوط.» یعنی هر مکلفی مختار است که بعد از ذبح کردن، یا سر بتراشد و یا از ناخن یا موی خود قدری بچیند مگر چند طایفه: ... سوم - کسی که موی سر خود را به عسل یا صمغ‌ یا نحو آن برای رفع شپش و نحو آن چسبانیده باشد باید سر بتراشد به احتیاط واجب.»
[۳] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۶، مساله۲۷.    
‌ البته تعین حلق برای ملبد وقتی است که محرم به احرام حج شده است و اما در عمره تفاوتی نیست پس برای شخص ملبد هم «در عمره تمتع تقصیر متعیّن است و سر تراشیدن جایز نیست»
[۴] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول:فی صورة حج التمتع اجمالا، مساله۹. احدها.    
و «کفایت نمی‌کند»
[۵] موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۲، مساله۱.    
و در عمره مفرده «بین تقصیر و سر تراشیدن مخیّر است.»
[۶] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول:فی صورة حج التمتع اجمالا، مساله۵.    

به هر حال برای ملبد و غیر ملبد «احتیاط (مستحب) آن است که حلق و تقصیر در روز عید باشد؛ اگرچه بعید نیست که تاخیر‌ انداختن تا آخر ایام تشریق جایز باشد و محل هر دوی آن‌ها منی‌ است و در غیر منی‌ اختیاراً جایز نیست. و اگر آن‌ها را در منی‌ ترک کند و (از منی‌) کوچ نماید بر او واجب است به منی برگردد و فرقی بین عالم و جاهل و ناسی و غیر ناسی نیست و اگر نمی‌تواند برگردد همان‌جا سرش را بتراشد یا تقصیر نماید و در صورت امکان مویش را به منی‌ بفرستد و مستحب است آن را در محل چادر خودش زیر خاک کند.»
[۷] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۷، مساله۳۱.    
همچنین «احتیاط (واجب) آن است که حلق و تقصیر را از قربانی، و قربانی را از رمی عقب بیندازد؛ پس اگر سهواً این ترتیب را به هم بزند برای تحصیل آن اعاده واجب نیست، و بعید نیست که جاهل به‌حکم مانند شخصی باشد که سهو کرده است. و اگر (به هم زدن ترتیب) از روی علم و عمد باشد، احتیاط (واجب) آن است که در صورت امکان آن را تحصیل کند.»
[۸] موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۷، مساله۳۲.    


۱. ↑ جواهر الکلام، ج۱۸، ص ۳۸۵.    
۲. ↑ جواهر الکلام، ج۱۹، ص ۲۳۲-۲۳۴.    
۳. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۶، مساله۲۷.    
۴. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول:فی صورة حج التمتع اجمالا، مساله۹. احدها.    
۵. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۳۱، مناسک حج، ص۱۸۲، مساله۱.    
۶. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۳۰، کتاب الحج، القول:فی صورة حج التمتع اجمالا، مساله۵.    
۷. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۷، مساله۳۱.    
۸. ↑ موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۷، مساله۳۲.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۱۰۶، برگرفته از مقاله«صمغ».    
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.


رده‌های این صفحه : حج | دیدگاه های فقهی امام خمینی | فقه | محرمات احرام
جعبه ابزار