• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صَمْغ (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: صمغ.


صَمْغ (به فتح صاد و سکون میم) از واژگان نهج البلاغه است به معنای ماده‌ای چسب‌ناک که از درخت خارج می‌شود و روی پوست آن منعقد می‌گردد.
این واژه فقط يک بار در «نهج البلاغه» آمده است.



صَمْغ به ماده چسب‌ناک که از درخت خارج می‌شود و روی پوست آن منعقد می‌گردد گفته می‌شود.



موردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - الصَّمْغَةِ - خطبه ۱۰۷ (وصف خود)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف خود فرموده:
«فاسْتَمِعوا مِنْ رَبّانيِّكُمْ... فَلَقَدْ فَلَقَ لَكُمُ الاَْمْرَ فَلْقَ الْخَرَزَةِ وَ قَرَفَهُ قَرْفَ الصَّمْغَةِ فَعِنْدَ ذلِکَ أَخَذَ الْباطِلُ مآخِذَهُ.»
يعنى «از عالم ربّانى خود بشنويد... كه او احکام و حقایق را براى شما شكافته مانند شكافتن مهره و پوست حق را كنده و آن را نشان داده مانند كندن صمغ از درخت.»
اشاره است به اينكه همه‌اش را بيان كرده است، چون اگر صمغ را از پوست درخت بتراشند چيزى از آن باقى نمى‌ماند.
«خرزه» یعنی مهره و آنچه به نخ كشيده مى‌شود بعد از سوراخ كردن. «قرف» كندن و تراشيدن مانند تراشيدن پوستى از چيزى.



این ماده یک بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۳.    
۳. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج۴، ص۳۷۵.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۲-۲۴۳، خطبه ۱۰۷.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۰۸، خطبه ۱۰۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه ۱۰۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱، خطبه ۱۰۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۴.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۱-۸۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۵۳۹-۵۴۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۰۱-۳۰۲.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۸۹-۱۹۰.    
۱۳. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۱۲، ص۴۲۹.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۳، خطبه ۱۰۷.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صمغ»، ج۲، ص۶۴۷.    






جعبه ابزار