• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

صاع (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صاع (به فتح صاد) و صُواع (به ضم صاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای پیمانه است. حضرت علی (علیه‌السلام) درباره برادرش عقیل و فتنه بعد از خود از این واژه استفاده نموده است.



صاع به معنای پیمانه آمده است و نیز اهل حجاز هر چهار «مدّ» را یک «صاع» گویند هر «مدّ» حدود هفتصد و ده (۷۱۰) گرم است، اهل عراق هر نه «رطل» را یک صاع گویند، هر رطل عراقی نود و یک (۹۱) مثقال شرعی است.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره برادرش عقیل فرموده است:«وَاللهِ لَقَدْ رَأَيْتُ عَقِيلاً وَقَدْ أمْلَقَ حَتَّى اسْتماحَنِي مِنْ بُرِّكُمْ صَاعاً» «به خدا قسم برادرم عقیل را دیدم که محتاج شده تا از گندم شما یک صاع از من خواست.»
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره فتنه بعد از خود فرموده است:«رَايَةُ ضَلاَلة قَدْ قَامَتْ عَلَى قُطْبِهَا، وَتَفرَّقَتْ بِشُعَبِهَا، تَكِيلُكُمْ صَاعِهَا، وَتَخْبِطُكُمْ بِبَاعِهَا» «ضلالتی دیدم که بر محورش ایستاده و شعبه و شاخه‌هایش به اطراف پراکنده شده شما را با پیمانه خود پیمانه می‌کند و با پای خود لگد مال می‌نماید.»


این ماده دو بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۲.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۳۶۱.    
۳. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲۱، ص۳۷۷.    
۴. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، ج۲، ص۱۹۹.    
۵. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۵۳، خطبه ۲۲۳.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۳، خطبه ۲۱۹.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۶، خطبه ۲۲۴.    
۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۴۱، خطبه ۱۰۷.    
۱۰. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۰۷، خطبه ۱۰۶.    
۱۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۵۶، خطبه ۱۰۷.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۸۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صوع»، ج۲، ص۶۵۲.    






جعبه ابزار