شَتَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَتَت (به فتح شین و تاء) و
شَتات (به فتح شین) و
شَتیت (به فتح شین) از
مفردات نهج البلاغه به معنای پراکنده کردن و پراکنده شدن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص شکایت از شورشیان
بصره از این واژه در
نهج البلاغه استفاده نموده است.
شَتّ (شَتَت) و
شَتات و
شَتیت به معنای پراکنده کردن و پراکنده شدن، شتّ و شتیت به حالت وصفی نیز آمده است (متفرق).
برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص شکایت از شورشیان
بصره فرموده:
«فَقَدِموا ... عَلَی أَهْلِ مِصْرٍ کُلُّهُمْ فی طَاعَتی وَ عَلَی بَیْعَتی فَشَتَّتوا کَلِمَتَهُمْ وَ أَفْسَدوا عَلَیَّ جَمَاعَتَهُمْ وَ وَثَبوا عَلَی شیعَتی فَقَتَلوا طاِئفَهً منْهُمْ.» «بر مأموران من و خزانه‌داران
بیت المال مسلمانان كه در اختيار من است وارد شدند و در شهرى كه همه مردمش در
اطاعت و
بیعت من هستند
قدم گذاردند؛
وحدت آن‌ها را بر هم زدند و جمعيّت آن‌ها را كه همه با من بودند به شورش واداشتند و بر شيعيان من
حمله بردند؛ عدّه‌اى را از روى
خدعه و ناجوان‌مردانه كشتند.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) همچنین در وقت روبرو شدن با دشمن می‌گفت:
«اللَّهُمَّ قَدْ صَرَّحَ مَکْنونُ الشَّنَآنِ وَ جاشَتْ مَراجِلُ الاَْضْغانِ. اللَّهُمَّ اِنّا نَشْکوا اِلَیکَ غَیْبَةَ نَبیِّنَا وَ کَثْرَةَ عَدوِّنا وَ تَشَتُّتَ اَهْوائِنا.» «خداوندا!
عداوت این‌ها
آشکار گردیده و دیگ‌های کینه‌شان به جوش آمده. خداوندا!
شکایت خود را به سوی تو می‌آوریم که
پیامبر از میان ما رفته، دشمنان ما فراوان و خواسته‌هایمان پراکنده شده است.»
این واژه شانزده مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «شتت»، ج۲، ص۵۷۵.
