شرب خمر (فقه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شرابخواری یکی از
گناهان کبیره است.
که
قرآن کریم پیروان خویش را از آن برحذر داشته است، چنان که می‌فرماید: «یا ایُّهَا الَّذینَ امَنُوا انَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالْانْصابُ وَالْازْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید،
شراب و
قمار و
بت‌ها و گروبندی با تیرها پلید و کار
شیطان است، از آن
اجتناب کنید تا رستگار شوید.
امام باقر علیه السلام فرمود:
رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره شراب، ده طایفه را
لعنت کرده که عبارتند از: درختکار، باغبان، گیرنده
آب انگور، نوشنده، ساقی، حمل کننده، تحویل گیرنده،
خریدار،
فروشنده و دریافت کننده
پول آن.
شرابخواری، آثار و پیامدهای نامطلوبی در
انسان بر جا می‌گذارد: او را از
سعادت و
خوشبختی محروم می‌سازد؛ آثار بدی در
معده،
روده‌ها،
جگر، سلسله
اعصاب،
قلب و
حواس انسان بر جای می‌گذارد؛ ضررهای اخلاقی فراوانی دارد؛ انواع
جنایت‌ها، خونریزی‌ها، هتک حرمت‌ها و... را به دنبال دارد و به تعبیر رسول خدا صلی الله علیه و آله:
«جُمِعَ الشَّرُّ کُلُّهُ فی بَیْتٍ وَ جُعِلَ مِفْتاحُهُ شُرْبُ الْخَمْرِ»
تمام بدی‌ها در
خانه‌ای جمع شده و کلید آن، شرابخواری قرار داده شده است.
در اینجا به دو پیامد مهمّ آن اشاره می‌کنیم.
شرابخواری بیش از هر چیز دیگر موجب
فساد عقل انسان می‌شود.
حضرت علی علیه السلام فرمود:«فَرَضَ اللَّهُ... تَرْکَ شُرْبِ الْخَمْرِ تَحْصیناً لِلْعَقْلِ»
خداوند نیاشامیدن شراب را برای محفوظ داشتن عقل (از فساد و
تباهی)
واجب کرده است.
شراب در
نسل آدمی
اثر نامطلوب به جای می‌گذارد. از این رو،
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:«شارِبُ الْخَمْرِ... لا تُزَوِّجُوهُ اذا خَطَبَ»
هرگاه شرابخواری (از
دختر شما)
خواستگاری کرد، به او
زن ندهید.
حدّ شرابخواری هشتاد ضربه
شلاق است که بر
پشت، دو
کتف و بقیه
بدن شخص شرابخوار زده می‌شود و از زدن به
سر و
صورت و
شرمگاه او خودداری می‌گردد.
شرابخوار
مرد باشد یا
زن با شرایط زیر حد می‌خورد:
۱-
بالغ شد.
۲-
عاقل باشد.
۳- با
اختیار خودش شراب بنوشد.
۴- به
حرمت شرابخواری آگاه باشد.
۵- بداند آنچه می‌نوشد شراب است.
۶-
مضطر به نوشیدن شراب نباشد.
الف-
مرد را به حالت ایستاده و
عریان (به استثنا شرمگاه)،
تازیانه می‌زنند.
ب-
زن را به‌صورت نشسته و با لباس‌هایش تازیانه می‌زنند.
گفتنی است که اگر کسی چند بار به‌طور مکرّر، شراب بیاشامد، ولی در خلال آنها حدّ زده نشود، یک حدّ از همه آنها کفایت می‌کند و چنانچه دو بار بیاشامد و در بین آن حدّ بخورد، در مرتبه سوّم به
قتل می‌رسد و بعضی گفته‌اند: در مرتبه چهارم کشته می‌شود.
شرابخواری از راه «
اقرار در دو مرتبه» و «
شهادت دو مرد
عادل» اثبات می‌شود. در اقرار کننده نیز بلوغ، عقل،
آزادی،
اختیار و قصد شرط است.
اقرار باید طوری نباشد که احتمال مجاز بودن نوشنده در شرابخواری داده شود، مثل اینکه بگوید برای مداوا شراب خوردم، یا از روی
اجبار شراب نوشیدم.
در میان انواع
مسکرات، فرقی نیست. از این رو، شرابی که از
انگور گرفته می‌شود از نظر
حکم با شرابی که از
خرما،
مویز و مانند آن گرفته می‌شود تفاوتی ندارد.
فُقّاع (
آبجو) نیز در این
احکام به شراب ملحق می‌شود، اگر چه مست کننده نباشد.
استعمال
مواد مخدّر همچون شرابخواری عملی
حرام است و کلّیه امور مربوط به آن از قبیل کشت
خشخاش، تهیه و توزیع آن از نظر
قانون جرم شمرده می‌شود و از نظر کیفری تابع قوانین و مقررات ویژه حکومتی است.
احکام حقوقی اسلام ج۱، ص۴۷-۵۰.
