سِراج (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سِراج (به کسر سین) از
واژگان قرآن کریم به معنای چراغ است. این واژه چهار بار در قرآن مجید به کار رفته است.
سِراج به معنای چراغ است. آن‌چه با فتيله و روغن روشن می‌شود و از هر چيز نورانى سراج تعبير می‌شود.
•
(وَ جَعَلَ فِيها سِراجاً وَ قَمَراً مُنِيراً) (و در ميان آن، چراغ روشن
خورشید و
ماه تابان آفريد.)
•
(وَ جَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُوراً وَ جَعَلَ الشَّمْسَ سِراجاً) (و ماه را در ميان آنها مايه روشنايى، و خورشيد را چراغ فروزانى قرارداده است؟!)
منظور از هر دو سراج، آفتاب است. سراج چهار بار در قرآن آمده است سه تا درباره خورشيد است كه دو تا از آنها نقل شد سوّمى
(وَ جَعَلْنا سِراجاً وَهَّاجاً) (و چراغى روشن و حرارت بخش آفريديم!)
است. چهارمى درباره
حضرت رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) است كه فرموده:
(يا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْناكَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً• وَ داعِياً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنِيراً) (اى پيامبر! ما تو را گواه فرستاديم و بشارت‌دهنده و بيم‌دهنده. و تو را دعوت‌كننده به سوى خدا به فرمان او قرار داديم، و چراغى روشنى‌بخش.)
اوصافی كه در اين دو آيه براى آن حضرت نقل شده عبارت‌اند از: شاهد، مژده‌رسان، انذاركننده، داعى به سوى خدا و چراغ نوردهنده.
در بسيارى از آيات، قرآن و
شریعت،
نور ناميده شده مثل :
(قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبِينٌ) (آرى، از طرف خدا، نور و كتاب روشنگرى به سوى شما آمد.)
(وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ ...) (و از هدايت و نورى كه با او نازل شده پيروى نمودند....)
(يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ ...) (و خدا هركس را بخواهد با نور خود هدايت مى‌كند....)
قرآن و شريعت كه نور بخصوص‌اند از وجود حضرت رسول (صلّى‌الله‌عليه‌وآله) ظاهر می‌شود پس در اين صورت آن حضرت چراغ نورپاش است و قرآن و شريعت نور و روشنائى او می‌باشد وه چه عالى تعبيرى است «
وَ سِراجاً مُنِيراً».
امیر المؤمنین (علیه‌السّلام) در
خطبه ۹۳ نهج البلاغه درباره آن حضرت فرموده :
«فَهُوَ إِمَامُ مَنِ اتَّقَى ... سِرَاجٌ لَمَعَ ضَوْءُهُ وَ شِهَابٌ سَطَعَ نُورُهُ، وَ زَنْدٌ بَرَقَ لَمْعُهُ.» (او پيشواى
پرهیزکاران است، ... چراغى است كه نورش درخشان، ستاره‌اى است فروزان، و آتش افروزى است كه برقش زبانه مى‌كشد.)
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سراج»، ج۳، ص۲۵۰.
