سُنَّت (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سُنَّت (به ضم سین و تشدید نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای طریقه، سیره و رویه است و جمع آن
سُنَن می‌باشد.
سُنَّت به معنای طريقه و رويه است.
(وَ إِنْ يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّتُ الْأَوَّلِينَ) (و اگر به اعمال سابق بازگردند، سنّت خداوند در مورد گذشتگان، درباره آنها جارى مى‌شود. (و مجازات شديدى خواهند شد).)
يعنى اگر به
عداوت اسلام و
رسول خدا (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) برگردند طريقه گذشتگان يعنى طريقه و رويه خداوند درباره
کفّار ديگر كه هلاكشان كرد، گذشته و روشن شده است.
طبرسی گويد: سنّت و طريقه و سيره نظير هم‌اند.
دليل اينكه مراد از سنّت در آيه طريقه خداست آيات ذيل است كه صريحا به خدا نسبت داده شده است. مثل
(سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ) (اين سنّت الهى در مورد كسانى كه پيش از اين بوده‌اند نيز جارى بوده است.)
(سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ فِي عِبادِهِ وَ خَسِرَ هُنالِكَ الْكافِرُونَ) (اين سنّت خداوند است كه همواره در ميان بندگانش جارى شده، و در آن جا كافران زيانكار شدند.)
جمع سنّت، سُنَن است.
(قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ) (پيش از شما، سنّت‌ها و مجازات‌هاى الهى بر طبق اعمال
امت‌ها وجود داشت پس در روى
زمین، گردش كنيد.)
مراد از سنن در آيه
(وَ يَهْدِيَكُمْ سُنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ) (و به سنّت‌هاى صحيح پيشينيان رهبرى كند.)
سنت‌ها و طريقه‌هاى انبياى سلف است و در آيه اول مراد از آن
عذاب و هلاک مى‌باشد.
(فَهَلْ يَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِينَ فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِيلًا وَ لَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِيلًا) (آيا آنها چيزى جز سنّت پيشينيان و عذاب‌هاى دردناک الهى را انتظار دارند؟! هرگز براى سنّت خدا تبديلى نخواهى يافت، و هرگز براى سنّت الهى دگرگونى نمى‌يابى.)
اين تعبير با مختصر تفاوت در
آیه ۷۷ اسراء و
۶۲ احزاب و
۲۳ فتح نيز آمده و همه درباره اهلاک و تعذيب كفّار است و روشن می‌كند كه رويه خدا تغيير ناپذير است
راغب بعضى از آنها را به اصول شرايع حمل كرده ولى آيات در آن زمينه نيستند گرچه اصول شرايع نيز يكسان است.
در «حول» از
المیزان نقل شد كه تبديل آن است
عافیت و
نعمت به جاى عذاب گذاشته شود و تحويل آن است كه عذاب مثلا از قوم مستحق به قوم غير مستحق انتقال يابد.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سنّة»، ج۳، ص۳۴۲.
