سَدَّ (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَدَّ (به فتح سین) و
سُدَّ (به ضم سین) از
واژگان قرآن کریم به معنای بستن و اصلاح کردن است.
سَدید (به فتح سین) به معنای قول صواب و محکم است که باطل در آن راه ندارد.
سَد به معنای بستن و اصلاح كردن است.
در
قاموس گفته «
سَدَّ الثُّلْمَةَ: أَصْلَحَهَا وَ وَثَّقَهَا» يعنى شكاف را گرفت.
سدّ به ضم و فتح اوّل به معنى بند و حايل ميان دو چيز است در
مفردات و
اقرب گفته: گويند سدّ به ضم آن است كه طبيعى و فعل خدا باشد و به فتح كار آدمى است.
به مواردی از
سَدَّ که در قرآن به کار رفته است، اشاره میشود:
(فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ سَدّاً) (آيا ممكن است ما هزينهاى براى تو قرار دهيم، كه ميان ما و آنها سدّى ايجاد كنى؟!)
(وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدّاً وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدّاً فَأَغْشَيْناهُمْ ...) (و در پيش روى آنان سدّى قرار داديم، و در پشت سرشان سدّى؛ وچشمانشان را پوشاندهايم....)
در این آیه، اثر معاصى كه مانع از قبول
حق است سدّ ناميده شده حقّا كه گناهان مانند سدّ محكمى از قبول حق و حقيقت مانع میشوند و راه آن را مسدود میكنند.
(حَتَّى إِذا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ ...) (تا هنگامى كه به ميان دو كوه رسيد....)
در آیه فوق به
کوه سدّ گفته شده كه كوه ميان دو چيز سدّ و حائل است.
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِيداً) (اى كسانى كه
ایمان آوردهايد! تقواى الهى پيشه كنيد و سخن حق بگوييد.)
سَديد يعنى قول صواب و محكم كه
باطل را در آن راهى نيست و از ورود باطل بسته شده است.
قرشی بنایی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سدّ»، ج۳، ص۲۴۵.