سَدَّ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَدَّ (به فتح سین) و
سُدَّ (به ضم سین) از
واژگان قرآن کریم به معنای بستن و اصلاح کردن است. از مشتقات سدّ که در آیات قرآن به کار رفته،
سَدید (به فتح سین) به معنای قول صواب و محکم است که باطل در آن راه ندارد.
سَد به معنای بستن و اصلاح كردن است. در
قاموس گفته «سَدَّ الثُّلْمَةَ: أَصْلَحَهَا وَ وَثَّقَهَا» يعنى شكاف را گرفت.
سدّ به ضم و فتح اوّل به معنى بند و حايل ميان دو چيز است در
مفردات و
اقرب گفته: گويند سدّ به ضم آن است كه طبيعى و فعل خدا باشد و به فتح كار آدمى است.
(فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ سَدًّا) (آيا ممكن است ما هزينه‌اى براى تو قرار دهيم، كه ميان ما و آنها سدّى ايجاد كنى؟!)
در آيه
(وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَ مِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ ...) (و در پيش روى آنان سدّى قرار داديم، و در پشت سرشان سدّى؛ وچشمانشان را پوشانده‌ايم....)
اثر معاصى كه مانع از قبول
حق است سدّ ناميده شده حقّا كه گناهان مانند سدّ محكمى از قبول حق و حقيقت مانع می‌شوند و راه آن را مسدود می‌كنند. و در آيه
(حَتَّى إِذا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ ...) (تا هنگامى كه به ميان دو كوه رسيد....)
به
کوه سدّ گفته شده كه كوه ميان دو چيز سدّ و حائل است.
سَديد يعنى قول صواب و محكم كه
باطل را در آن راهى نيست و از ورود باطل بسته شده است.
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِيداً) (اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! تقواى الهى پيشه كنيد و سخن حق بگوييد.)
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سدّ»، ج۳، ص۲۴۵.
