• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَدَّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَدَّ (به فتح سین) و سُدَّ (به ضم سین) از واژگان قرآن کریم به معنای بستن و اصلاح کردن است.
سَدید (به فتح سین) به معنای قول صواب و محکم است که باطل در آن راه ندارد.



سَد به معنای بستن و اصلاح كردن است.
در قاموس گفته «سَدَّ الثُّلْمَةَ: أَصْلَحَهَا وَ وَثَّقَهَا» يعنى شكاف را گرفت.
سدّ به ضم و فتح اوّل به معنى بند و حايل ميان دو چيز است در مفردات و اقرب‌ گفته: گويند سدّ به ضم آن است كه طبيعى و فعل خدا باشد و به فتح كار آدمى است‌.


به مواردی از سَدَّ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - سَدّاً (آیه ۹۴ سوره کهف)

(فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجاً عَلى‌ أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ‌ سَدّاً)
(آيا ممكن است ما هزينه‌اى براى تو قرار دهيم، كه ميان ما و آنها سدّى ايجاد كنى؟!)


۲.۲ - سَدّاً (آیه ۹ سوره یس)

(وَ جَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدّاً وَ مِنْ خَلْفِهِمْ‌ سَدّاً فَأَغْشَيْناهُمْ ...)
(و در پيش روى آنان سدّى قرار داديم، و در پشت سرشان سدّى؛ وچشمانشان را پوشانده‌ايم....)
در این آیه، اثر معاصى كه مانع از قبول حق است سدّ ناميده شده حقّا كه گناهان مانند سدّ محكمى از قبول حق و حقيقت مانع می‌شوند و راه آن را مسدود می‌كنند.


۲.۳ - السَّدَّيْنِ‌ (آیه ۹۳ سوره کهف)

(حَتَّى إِذا بَلَغَ بَيْنَ‌ السَّدَّيْنِ‌ ...)
(تا هنگامى كه به ميان دو كوه رسيد....)
در آیه فوق به کوه سدّ گفته شده كه كوه ميان دو چيز سدّ و حائل است.


۲.۴ - سَدِيداً (آیه ۷۰ سوره احزاب)

(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلًا سَدِيداً)
(اى كسانى كه ایمان آورده‌ايد! تقواى الهى پيشه كنيد و سخن حق بگوييد.)
سَديد يعنى قول صواب و محكم كه باطل را در آن راهى نيست و از ورود باطل بسته شده است‌.

۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۴۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۶۵.    
۴. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، ص۲۸۷.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۰۳.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۲۶۳.    
۷. کهف/سوره۱۸، آیه۹۴.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۳.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۵۰۳.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۶۳.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۲۶.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۶۳.    
۱۳. یس/سوره۳۶، آیه۹.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴۰.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۹۳.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۶۵.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۷۱.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۵۱.    
۱۹. کهف/سوره۱۸، آیه۹۳.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۰۳.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۵۰۳.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۶۳.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۲۵.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۶۲.    
۲۵. احزاب/سوره۳۳، آیه۷۰.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۲۷.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۵۲۳.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۴۷.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۱۸۸.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۵۸۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سدّ»، ج۳، ص۲۴۵.    






جعبه ابزار