سال 283 هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سال ۲۸۳ هجری قمری، هشتاد و سومین سال از قرن ۳ قمری و مصادف با سال ۲۷۴ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: دستور
معتضد عباسی مبنی بر پرداخت حق الارث به صاحبان ارث به‌جای پرداخت به دیوان مواریث،
ترور جیش بن خمارویه، قیام
هارون شاری خارجی در
موصل و نواحی آن و کشتن وی، درگذشت برخی از شخصیت‌های مشهور همچون
ابن رومی و ... .
• خلیفه المعتضدبالله دستور داد افزون بر سهم الارث صاحبان ارث، در صورت نبود عصبه (که قبلا به دیوان مواریث تحویل داده می‌شد) به خویشان میت پرداخت شود و آن دیوان تعطیل شود.
• جیش بن خمارویه ترور می‌شود، و برادرش
ابوموسی هارون امیر مصر می‌شود.
•
طغج بن جفّ والی
دمشق می‌شود.
• بلغارها (اسلاوها)
قسطنطنیه را محاصره می‌کنند و امپراتور ناچار می‌شود از اسیران مسلمان برای جنگ با آنان یاری بخواهد و به‌آنان
اسلحه دهد. مسلمانان، اسلاوها را شکست می‌دهند و امپراتور (که قبلا به آنان وعده آزاد شدن و بازگشتن به کشورهای خود را داده بود) از فتنه و آشوب آنان هراسان می‌شود و آنان را در سراسر امپراتوری خود پراکنده می‌کند.
خوارج: خلیفه المعتضدبالله برای جنگ با
هارون شاری خارجی که در
موصل و نواحی آن قیام کرده بود، حرکت می‌کند.
حسین بن حمدان نزد خلیفه رفته، اعلام می‌کند حاضراست داوطلبانه هارون را دستگیر کند و تحویل دهد؛ مشروط برآن‌که خلیفه، پدرش را (که در سال ۲۸۱ق هنگامی که به موصل آمد، زندانی کرده بود) آزاد کند. حسین همراه عده‌ای در کمین هارون می‌نشیند و او را دستگیر کرده، نزد خلیفه می‌برد. خلیفه، هارون را با خود به
بغداد می‌برد و می‌کُشد و
حمدان بن حمدون را از زندان آزاد می‌کند و پسرش حسین را والی
قم و
کاشان می‌کند.
• عمر بن عبدالعزیز بن ابی‌دلف امیر
اصفهان بر ضد خلیفه طغیان می‌کند، و خلیفه برای جنگ با او سپاهی به فرماندهی
عبیدالله بن سلیمان بن وهب اعزام می‌کند. عمر تسلیم می‌شود، امان می‌خواهد و وفاداری خود به خلیفه را اعلام می‌کند و به بغداد می‌رود و خلیفه از او به شایستگی استقبال کرده، به وی خلعت می‌دهد.
•
رافع بن هرثمه (که قبلا خلیفه او را از امارت
خراسان برکنار کرده بود) بر ضد خلیفه شورش می‌کند و در سال ۲۷۹ق به طبرستان رفته، به
محمد بن زید علوی می‌پیوندد. رافع سپاهی فراهم کرده، به سوی خراسان حرکت می‌کند و می‌خواهد آن را باز پس بگیرد.
عمرو بن لیث امیر خراسان برای مقابله به او خارج می‌شود و در نبردی که نزدیک
طوس رخ می‌دهد، رافع شکست خورده، به
خوارزم می‌گریزد، اما عمرو بن لیث او را تعقیب کرده، به چنگ می‌آورد و می‌کشد و سرش را نزد المعتضدبالله می‌فرستد.
• اندلس: دیسم بن اسحاق، شورشیِ منطقه «تدمیر» بر شهرهای «مرسیه» و «
لورقه» مسلط می‌شود. امیر عبدالله سپاهی به فرماندهی عموی خود
هشام بن عبدالرحمان بن حکم برای پیکار با او اعزام می‌کند. نبرد کوچکی رخ می‌دهد که با شکست دیسم پایان می‌پذیرد.
• ابن رومی
•
ابوالعیناء•
تمام بن عامر ثقفی• جیش بن خمارویه
• رافع بن هرثمه
•
سهل تستری•هارون الشاری
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۳۱.
