محمد بن زید علوی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن زید علوی، حاکم
طبرستان و
دیلم در
قرن سوم قمری بود. وی مردی خوشرفتار، متدین،
ادیب،
شاعر، عادل و نیک خصال بود.
محمد بن زید بن اسماعیل بن حسن علوی حسنی، حاکم طبرستان و دیلم بود. او پس از مرگ برادرش
حسن بن زید در سال ۲۷۰ق امیر آن سرزمین شد و پس از آن‌که
اسماعیل سامانی بر
عمرو بن لیث صفاری پیروز شد و
خراسان و دیگر مناطق تحت تصرفش را از چنگش درآورد، محمد کوشید بر خراسان مسلط شود. اسماعیل سامانی لشکری به فرماندهی محمد بن هارون برای جنگ با او راهی کرد. این لشکر بر محمد علوی پیروز شد و سپاه او را شکست داد و خود محمد نیز در نبرد زخمی شد که بر اثر آن، پس از چند روز درگذشت. محمد مردی خوشرفتار، متدین، ادیب، شاعر، عادل و نیک خصال بود.
شاعری به نام ابومقاتل،
نصر بن نصیر حلوانی او را طی قصیده معروفی ستود و در مطلع آن چنین سرود:
«مگو یک مژده؛ بلکه دو مژده و دو خوشی است؛ یکی رخسار درخشان داعی (محمد بن زید) و دیگری جشن مهرگان. دستانش مرگ و زندگی می‌آفرینند و اخلاق خوشش نهانی‌های بهشت را در خود جمع کرده است.»
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۴۴.
