سال 283 هجری قمری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سال ۲۸۳ هجری قمری، هشتاد و سومین سال از قرن ۳ قمری و مصادف با سال ۲۷۴ هجری شمسی است. در این سال رویدادها و وقایع نظامی و غیرنظامی مختلفی در جهان اسلام رخ داد، مانند: دستور
معتضد عباسی مبنی بر پرداخت حق الارث به صاحبان ارث بهجای پرداخت به دیوان مواریث،
ترور جیش بن خمارویه، قیام
هارون شاری خارجی در
موصل و نواحی آن و کشتن وی، درگذشت برخی از شخصیتهای مشهور همچون
ابن رومی و ... .
• خلیفه المعتضدبالله دستور داد افزون بر سهم الارث صاحبان ارث، در صورت نبود عصبه (که قبلا به دیوان مواریث تحویل داده میشد) به خویشان میت پرداخت شود و آن دیوان تعطیل شود.
• جیش
بن خمارویه ترور میشود، و برادرش
ابوموسی هارون امیر مصر میشود.
•
طغج بن جفّ والی
دمشق میشود.
• بلغارها (اسلاوها)
قسطنطنیه را محاصره میکنند و امپراتور ناچار میشود از اسیران مسلمان برای جنگ با آنان یاری بخواهد و بهآنان
اسلحه دهد. مسلمانان، اسلاوها را شکست میدهند و امپراتور (که قبلا به آنان وعده آزاد شدن و بازگشتن به کشورهای خود را داده بود) از فتنه و آشوب آنان هراسان میشود و آنان را در سراسر امپراتوری خود پراکنده می
کند.
خوارج: خلیفه المعتضدبالله برای جنگ با
هارون شاری خارجی که در
موصل و نواحی آن قیام کرده بود، حرکت می
کند.
حسین بن حمدان نزد خلیفه رفته، اعلام می
کند حاضراست داوطلبانه
هارون را دستگیر
کند و تحویل دهد؛ مشروط برآنکه خلیفه، پدرش را (که در سال ۲۸۱ق هنگامی که به موصل آمد، زندانی کرده بود) آزاد
کند.
حسین همراه عدهای در کمین
هارون مینشیند و او را دستگیر کرده، نزد خلیفه میبرد. خلیفه،
هارون را با خود به
بغداد میبرد و میکُشد و
حمدان بن حمدون را از زندان آزاد می
کند و پسرش
حسین را والی
قم و
کاشان می
کند.
• عمر
بن عبدالعزیز
بن ابیدلف امیر
اصفهان بر ضد خلیفه طغیان می
کند، و خلیفه برای جنگ با او سپاهی به فرماندهی
عبیدالله بن سلیمان بن وهب اعزام می
کند. عمر تسلیم میشود، امان میخواهد و وفاداری خود به خلیفه را اعلام می
کند و به بغداد میرود و خلیفه از او به شایستگی استقبال کرده، به وی خلعت میدهد.
•
رافع بن هرثمه (که قبلا خلیفه او را از امارت
خراسان برکنار کرده بود) بر ضد خلیفه شورش می
کند و در سال ۲۷۹ق به طبرستان رفته، به
محمد بن زید علوی میپیوندد. رافع سپاهی فراهم کرده، به سوی خراسان حرکت می
کند و میخواهد آن را باز پس بگیرد.
عمرو بن لیث امیر خراسان برای مقابله به او خارج میشود و در نبردی که نزدیک
طوس رخ میدهد، رافع شکست خورده، به
خوارزم میگریزد، اما عمرو
بن لیث او را تعقیب کرده، به چنگ میآورد و میکشد و سرش را نزد المعتضدبالله میفرستد.
• اندلس: دیسم
بن اسحاق، شورشیِ منطقه «تدمیر» بر شهرهای «مرسیه» و «لورقه» مسلط میشود. امیر عبدالله سپاهی به فرماندهی عموی خود
هشام بن عبدالرحمان بن حکم برای پیکار با او اعزام می
کند. نبرد کوچکی رخ میدهد که با شکست دیسم پایان میپذیرد.
• ابن رومی
•
ابوالعیناء•
تمام بن عامر ثقفی• جیش
بن خمارویه
• رافع
بن هرثمه
•
سهل تستری•
هارون الشاری
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۳۱.